فاطمه حسین زاده دوگلسر، حسنرضا زینآبادی، عبدالرحیم نوه ابراهیم، حسین عباسیان، حسین فیروزی،
دوره ۳۳، شماره ۲۲۰ - ( اردیبهشت ۱۴۰۲ )
چکیده
سابقه و هدف: آموزش پزشکی پاسخگو، در تمام حیطههای عملیاتی خود اولویت مشکلات بهداشتی جامعه را در نظر میگیرد و هدف آن تربیت پزشکانی است که میخواهند و میتوانند به جامعه خود خدمت نمایند. بر همین مبنا، هدف مطالعه حاضر طراحی و اعتباریابی الگوی مطلوب پاسخگویی اجتماعی در آموزش پزشکی عمومی بود.
مواد و روشها: به منظور دستیابی به اهداف پژوهش، از رویکرد کیفی مبتنی بر نظریه داده بنیاد استفاده شد. مشارکتکنندگان پژوهش شامل ۲۱ نفر از مطلعین کلیدی آموزش پزشکی (مدیران، سوپروایزرها، پزشکان هیأت علمی، مسئولین آموزش مراکز آموزشی- درمانی) در استان مازندران بود. ابزار جمعآوری دادهها، مصاحبههای نیمه ساختاریافته بوده است و روش نمونهگیری، هدفمند از نوع «گلوله برفی» و «نمونهگیری مورد مطلوب» بود. تجزیه و تحلیل دادهها در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام گرفت و براساس آن، مدل کیفی پژوهش طراحی شد. همچنین برای اعتباربخشی از شاخص مقبولیت استفاده شد.
یافتهها: نتایج پژوهش، نشان دهندۀ ۱۰۴ مفهوم ذیل ۲۹ مقوله اصلی است که به صورت مدل پارادایمی در قالب شش طبقۀ فراگیر شامل (شرایط علی، شرایط زمینهای، شرایط مداخلهگر، پدیده محوری، راهبردها و پیامدها) مدل پارادایمی پاسخگویی اجتماعی در آموزش پزشکی عمومی را به صورت عمیق و غنی توصیف مینماید.
استنتاج: پژوهش حاضر با کاربست نظریه داده بنیاد، دیدگاه و الگویی کلگرا و نظاممند را در خصوص آموزش پاسخگویی اجتماعی پیشنهاد میکند که میتواند مورد استفادۀ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سیاستگذاران، برنامهریزان و کارگزاران مربوطه قرار گیرد.