---

چکیده سابقه و هدف: امروزه علی‌رغم وجود تمام داروهای مؤثر و وسایل مجهز تشخیصی، ابتلا به سل به عنوان یکی از بزرگ‌ترین قاتلین انسان‌ها در طول تاریخ، کماکان رو به گسترش است. در سال‌های اخیر میزان بروز این بیماری افزایش یافته است. این مطالعه، با هدف بررسی وضعیت اپیدمیولوژیک سل ریوی طی سال‌های ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۹ در استان قم صورت گرفت. مواد و روش‌ها: این مطالعه به‌صورت توصیفی بر اساس داده‌های موجود می‌باشد، که بر روی بیماران مبتلا به سل ریوی تشخیص داده شده طی سال‌های ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۹ در استان قم انجام شده است. اطلاعات مورد نیاز از پرونده های بیماران استخراج گردید. داده‌ها با نرم افزار SPSS و با آزمون کای اسکور یا دقیق فیشر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: تعداد ۱۰۳۵ نفر بیمار مبتلا به سل ریوی، طی این مدت شناسایی شدند. از این تعداد ۷۴۴ مورد سل ریوی اسمیر مثبت بوده و ۲۹۱ نفر از بیماران مبتلا به سل ریوی اسمیر منفی بودند. کمترین میزان بروز در سال۸۱ (۵/۹ درصد هزار نفر) و بیشترین میزان بروز در سال ۸۷ (۶/۱۳در صد هزار نفر) مشاهده شد. میانگین سنی بیماران مبتلا به سل ریوی ۹۲/۲۰ ± ۴۳/۴۷ می‌باشد. روند زمانی افزایشی یا کاهشی معنی‌داری طی سال‌های مورد مطالعه مشاهده نشد (۰۵/۰p>). استنتاج: براساس یافته‌های به‌دست آمده، لزوم توجه بیشتر به بیماریابی در گروه سنی ۶۵ ساله و بالاتر و مهاجرین خارجی (افغانی) توصیه می‌شود. برگزاری کارگاه‌های آموزشی برای پزشکان عمومی در مورد بیماریابی، شناسایی به موقع بیماران و کلاس‌های آموزشی برای آحاد مردم ضروری به نظر می‌رسد.

---

سابقه و هدف: با توجه به وجود اشکال بالینی مختلف لیشمانیوز پوستی و عدم دسترسی به روش‌های تشخیصی مولکولی به ویژه در آزمایشگاه‌های تشخیصی مناطق آندمیک، مطالعه حاضر با هدف شناسایی مولکولی انگل لیشمانیا در اشکال معمول و غیر معمول بالینی لیشمانیوز پوستی در منطقه اندمیک بم انجام شد.
مواد و روش‌ها: این مطالعه مقطعی طی سال های ۱۳۹۳-۱۳۹۲ انجام شد. تشخیص بیماری با تهیه اسمیر از زخم‌های پوستی، رنگ آمیزی گیمسا و بررسی میکروسکوپی صورت گرفت. از اسمیرهای مثبت و منفی بیماران DNA استخراج و سپس جهت تعیین جنس و گونه انگل لیشمانیا آزمایش PCR انجام شد.
یافته‌ها: در این مطالعه ۳۵۳ بیمار مشکوک به لیشمانیوز پوستی مراجعه کننده به مرکز بهداشت شهرستان بم مورد بررسی قرار گرفتند که ۲۷۸ نفر(۷/۷۸ درصد) در بررسی میکروسکوپی مثبت بودند. در بررسی مولکولی، ۴۰ اسمیر تهیه شده از زخم‌های معمول بیماران با هر دو روش میکروسکوپی و PCR مثبت شدند اما از ۴۰ نمونه تهیه شده از زخم‌های غیر معمول که در بررسی میکروسکوپی منفی بودند، در ۶ مورد (۱۵ درصد) DNA انگل لیشمانیا شناسایی شد. گونه شناسایی شده در تمامی نمونه های مثبت،  لیشمانیا تروپیکا بود.
استنتاج: نتایج این مطالعه نشان داد که انجام آزمایش مستقیم میکروسکوپی برای تشخیص سالک در مناطق آندمیک به اندازه کافی قابل اعتماد نیست. علاوه بر این، انجام PCR بر روی اسمیر منفی افراد مشکوک به منظور درمان به موقع توصیه می شود.