فرزاد متولی حقی، روح اله دهقانی،
دوره ۲۷، شماره ۱۵۱ - ( ۵-۱۳۹۶ )
چکیده
سابقه و هدف: کژدمها به خاطر ساختار مرفولوژیک، در ایران از گذشتههای دور اهمیت زیادی داشتهاند که علت آن فراوانی کژدم و نیش زهری آن میباشد. در ایران در ۵۰ سال اخیر، کژدمها از جنبههای مختلف زیستی و زهرشناسی مطالعه شدهاند. تشخیص گونهای این جانوران نسبت به جنبههای دیگر بیشتر مورد توجه بوده است. هدف این مطالعه ارائه آخرین چک لیست گونههای این جانوران در ایران میباشد.
مواد و روشها: این مطالعه با استفاده از کلمات کلیدی مانند کژدم، گونه، طبقهبندی، ایران و خانواده در سایتهای مرتبط با مجلات معتبر در پایگاههای علمی مانند Web of Science, Ovid PubMed , Systematic Review , SID, Iran Medex, Scirus, Google Schoolar, و Medline مورد جستجو قرار گرفت. مقالات سالهای ۱۹۸۵ تا ۲۰۱۶ با تاکید برفراوانی گونهای یا فون ایران مورد جستجو قرار گرفت. در مجموع تعداد ۱۵۰ منبع بررسی شد و ۷۵ منبع با تمرکز بر مطالعات در ایران، انتخاب شد.
یافتهها: تاکنون ۶۴ گونه از کژدمها در ایران گزارش شده است که ۸۶ درصد گونهها متعلق به خانواده بوتیده، ۵/۹ درصد همیسکورپیده و ۵/۴ درصد اسکورپیونیده میباشد. این گونهها بیشتر در مناطق گرمسیری ایران زندگی میکنند.
استنتاج: با توجه به افزایش چشمگیر تعداد گونههای کژدم در ایران در ۳۰ سال گذشته، انتظار میرود این روند در آینده هم توسط پژوهشگران ایرانی و خارجی ادامه یابد و تعداد گونههای کژدم در ایران مرتب تجدید نظر شود.