محمد اقبالی، امین بارانی، محمد حسین حسین زاده، فرشته مسکین، پروانه عطااللهی، محمد علی ابراهیم زاده،
دوره ۳۵، شماره ۲۴۳ - ( ۱-۱۴۰۴ )
چکیده
سابقه و هدف: هیپوکسی می‌تواند منجر به بروز اختلال در عملکرد بدن شود. هیپوکسی با پاتولوژی کوه گرفتگی، بیماری قلبی عروقی و سکته مرتبط است و به مرگ و میر در بسیاری از کشورها منجر می‌شود. خارمریم گیاهی است که فعالیت آنتی‌اکسیدانی خوبی دارد. این مطالعه با هدف بررسی فعالیت آنتی‌هیپوکسی عصاره متانولی خارمریم و ماده موثره آن، سیلیمارین در سه مدل مختلف هیپوکسی در موش سوری، انجام پذیرفت.
مواد و روش‌ها: در این مطالعه تجربی، اثر محافظتی عصاره متانولی اندام هوایی خارمریم و سیلیمارین در مقابل مرگ و میر ناشی از هیپوکسی در موش سوری با سه مدل هیپوکسی خفگی، خونی و جریان خونی بررسی شد. دوز۲۵۰-۶۲,۵ از عصاره متانولی و دوزهای ۱۰۰-۱۲.۵ mg/kg از سیلیمارین استفاده شد. در تست هیپوکسی خفگی، فنی توئین (۵۰ mg/kg، داخل صفاقی) و در دو تست بعدی پروپرانولول ۲۰ و ۳۰ mg/kg، داخل صفاقی) به عنوان کنترل مثبت به کار رفت. نرمال سالین به عنوان کنترل منفی به کار گرفته شد.آنالیز واریانس یک سویه و متعاقب آن نیومن کولز (با گراف پد پریزم ۸) به منظور تعیین اختلاف بین میانگین‌ها استفاده شد.
یافته‌ها: ترکیبات در تمامی تست‌های آنتی‌هیپوکسی، در مدل‌های خونی، گردش خونی و خفگی توانستند اثرات محافظتی خوبی در افزایش زمان زنده ماندن موش‌های سوری نر حتی در دوزهای پایین از خود نشان دهند. سیلیمارین در تمامی مدل‌ها موثر بوده و اثری مشابه پروپرانولول و فنی‌توئین که به عنوان کنترل مثبت به کار رفتند، از خود نشان داد. به جز در مدل خفگی، عصاره در ۵/۶۲ اثری اثری معادل سیلیمارین با دوز ۵/۱۲ mg/kg داشت.
استنتاج: وجود سیلیمارین در عصاره، می‌تواند مسئول ایجاد فعالیت آنتی‌هیپوکسی مشاهده شده در آن باشد. خارمریم و سیلیمارین هر یک فعالیت محافظتی خوبی را در تمامی مدل‌های آنتی‌هیپوکسی از خود نشان داد، جایی که عموماً معادل یا موثرتر از کنترل مثبت بودند.
mazums.ac.ir