---

سابقه و هدف: سرطان معده سومین سرطان شایع در ایران و چهارمین سرطان شایع و دومین سرطان کشنده در سراسر جهان است. غضروف کوسه ماهی، پروتئینی دارد که آنژیوژنز (رگ زایی) را در شرایط آزمایشگاهی و مدل‌های حیوانی متوقف می‌سازد. اما نقش آن درمهار آنژیوژنزو یا پاسخ‌های ایمنی ضد توموری انسان معلوم نشده است. هدف از این مطالعه تأثیرخوراکی این دارو بر روی تعداد سلول‌های Treg گردش خون محیطی همراه با پاسخ سایتوکاینی TGF-β معرف فعالیت مهاری لنفوسیت‌های T مهارکننده و همراه با آن تغییر در توازن بین الگوی سایتوکاینی سلول‌های TH۱ وTH۲در بیماران مبتلا به سرطان معده است. مواد و روش‌ها: در این مطالعه مورد شاهدی بیست وسه بیمار مبتلا به سرطان معده از نوع Intestinal انتخاب و به دو گروه تحت درمان با غضروف شارک (۱۴= n) و گروه کنترل (۹= n) تقسیم شده‌اند. حداقل یک ماه پس از اتمام درمان استاندارد، به بیماران گروه درمانی، ۶۰ عدد قرص ۱۵۰ میلی‌گرمی غضروف کوسه ماهی روزی سه بار به مدت ۲۰ روز تجویز گردیده و یک هفته پس از مصرف دارو، با جداسازی سلول‌های تک هسته ای گردش خون بیماران و کشت این سلول‌ها در مجاورت آنتی‌ژن مختص تومور، سلول‌های تنظیم کننده T (Treg) با فلوسایتومتری و سایتوکاین‌های TGF-β،IFN-γ،IL-۴ به روش الیزا اندازه گیری شدند. جهت تعیین تکثیر لنفوسیت‌ها در برابر آنتی ژن مختص تومور آزمایش MTT به عمل آمد. سپس داده ها توسط آزمون های آماری توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها: در گروه تحت درمان با غضروف کوسه ماهی در مقایسه با گروه کنترل بعد درمان میزان γ-IFN افزایش و IL-۴کاهش یافته بود (۰۵/۰< P)، اما تعداد سلول‌های Treg و میزان TGF-β تغییری نیافت. تفاوت معنی‌داری در اندازه‌گیری‌ها در گروه کنترل به دست نیامد (۰۵/۰> P). استنتاج: این دوز مصرفی از غضروف کوسه ماهی در انسان های مبتلا به سرطان معده، با کاهش IL-۴ (ایمونیتی سلول‌های TH۲) و افزایش تولید IFN-γ (ایمونیتی سلول‌های TH۱) موجب تقویت پاسخ‌های ایمنی سلولی ضد توموری می‌شود.