سابقه و هدف: پرتوهای یونیز آن با عبور از سلول ها ایجاد رادیکال های آزاد می کنند که این رادیکال های آزاد به ماکرو مولکول های حیاتی مثل DNA و غشا سلول برخورد کرده و منجر به آسیب سلولی و نهایتا عوارض سو روی دستگاه های زیست - شناختی می شوند. ترکیباتی که خاصیت آنتی اکسیدانی داشته باشند با خنثی کردن اثرات رادیکال های آزاد موجب کاهش اثرات مخرب اشعه می شوند. در این مطالعه اثر محافظت پرتوی کاپتوپریل با آزمون میکرونوکلئوس برای ارزیابی اثرات ضد کلاستوژنیکس (Anticlastogenic) و تکثیر سلولی در مغز استخوان موش مورد ارزیابی قرار گرفته است.
مواد و روش ها: کاپتوپریل به صورت داخل صفاقی (ip) در مقادیر 10، 25 و50 میلی گرم یک ساعت قبل از اشعه گاما (2گری) تزریق شد. حیوانات پس از 24 ساعت کشته و نمونه هایی از مغز استخوان تهیه و رنگ آمیزی شده و میزان ریز هسته در سلول های پلی کروماتیک اریتروسیت (PCE) و نرموکروماتیک اریتروسیت (NCE) با میکروسکوپ شمارش شدند. اثر آنتی اکسیدانی کاپتوپریل با آزمون دی فنیل پیکریل هیدرازیل مورد ارزیابی قرار گرفت.
یافته ها: هر سه مقدار تجویزی میزان MnPCE را کاهش داده و همچنین نسبتPCE/(PCE+NCE) % را افزایش داده است که این اختلاف از لحاظ آماری معنی دار می باشد ( p<0.001 ). مقدار مناسب کاپتوپریل برای محافظت در موش mg/kg 10 می باشد که مغز استخوان را به میزان 18/2 برابر در برابر اثر کلاستوژنیکس اشعه محافظت کرده است. در این مطالعه کاپتوپریل اثر آنتی اکسیدانی قابل توجهی داشت؛ به طوری که در غلظت 0.2mM بیش از 96% اثر مهار رادیکال آزاد داشته است.
استنتاج: نتایج این تحقیق نشان داد که کاپتوپریل احتمالا با مکانیسم آنتی اکسیدانی موجب حذف اثر تخریبی رادیکال های آزاد ناشی از پرتوهای یونساز روی سلول های مغز استخوان شده و آسیب ژنتیکی را کاهش می دهد.