دوره 34، شماره 232 - ( اردیبهشت 1403 )
جلد 34 شماره 232 صفحات 179-167 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Rouhani S, Safizade K, Mesbahi E, Mohammadpour R A. Change in Costs and Revenues of Public Hospitals in Mazandaran Province Before and After the Implementation of the Health System Reform in Iran. J Mazandaran Univ Med Sci 2024; 34 (232) :167-179
URL: http://jmums.mazums.ac.ir/article-1-15052-fa.html
URL: http://jmums.mazums.ac.ir/article-1-15052-fa.html
روحانی صمد، صفی‌زاده خدیجه، مصباحی اسماعیل، محمدپور رضاعلی. بررسی روند تغییرات درآمد و هزینه بیمارستان‌های دولتی استان مازندران قبل و بعد از اجرای طرح تحول نظام سلامت. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران. 1403; 34 (232) :167-179
چکیده: (1164 مشاهده)
سابقه و هدف: طرح تحول سلامت با اهدافی نظیر افزایش دسترسی مردم به خدمات سلامت، کاهش پرداخت مستقیم بیماران و بهبود کیفیت خدمات، از سال 1393 در سطح ملی اجرا شد. از آن‌جایی‌که این طرح ماهیتا با تغییرات قابل ملاحظه در بخش تامین مالی بیمارستان‌ها همراه بوده است، لذا این مطالعه با هدف بررسی روند تغییرات درآمد و هزینه بیمارستان‌های دولتی استان مازندران قبل و بعد از اجرای طرح تحول سلامت، به عنوان دو شاخص مهم از شاخص‌های کلیدی عملکرد مالی بیمارستان‌ها، انجام پذیرفت.
مواد و روش‌ها: این مطالعه از نوع گذشته‌نگر می‌باشد که در سال 1398 انجام شد. از آن‌جایی‌که این مطالعه به تاثیر مداخله انجام شده به وسیله بخش دولتی از طریق مقایسه تغییرات در قبل و بعد از اجرای مداخله می‌پردازد، لذا نوعی از مطالعه شبه تجربی محسوب می‌گردد. جامعه آماری شامل کلیه بیمارستان‌های دولتی استان مازندران می‌باشد. روش نمونه‌گیری سرشماری بوده و کلیه 24 بیمارستان دولتی استان مازندران را پوشش داده است. بازه زمانی مطالعه از سال 1389 تا 1396 یعنی 4 سال قبل و 4 سال بعد از اجرای طرح تحول را در بر می‌گیرد. در این مطالعه از داده‌های ثانویه که به‌طور روتین در سیستم اطلاعات نظام بیمارستانی کشور ثبت می‌گردد، استفاده شده است. به منظور تهیه وگردآوری داده‌ها، یک چک لیست محقق‌ساخته مبتنی بر اهداف مطالعه و فراهمی داده‌ها در سیستم ثبت اطلاعات روتین بیمارستان‌ها تهیه شد که عمدتا شامل متغیرهای هزینه پرسنلی، هزینه غیرپرسنلی، درآمدهای نقدی، درآمدهای بیمه‌ای و سال کاری بوده است. داده‌ها پس ازجمع‌آوری از سیستم اطلاعات الکترنیکی(HIS) جامع و متمرکزکه حاوی کلیه اطلاعات مالی و عملکردی تمام بیمارستان‌های استان می‌باشد، استخراج و با استفاده از نرم‌افزار SPSS و بهره‌گیری از روش‌های آماری متناسب تجزیه و تحلیل آماری گردید.
یافته‌ها: به‌طور کلی بعد از اجرای طرح تحول سلامت میانگین هزینه‌ها در بیمارستان‌های مورد مطالعه از 613/249 به 552/771 میلیون تومان (61/2 برابر) و میانگین درآمدها از 738/152 به 804/534 میلیون تومان (50/3 برابر) افزایش یافته است. لذا هم میانگین هزینه و هم میانگین درآمد در هر دو دوره 4 ساله قبل و بعد از اجرای طرح تحول به‌طور کلی سیر افزایشی داشته‌اند ولی سرعت رشد هزینه‌ها و درآمدها در دوره قبل از اجرای طرح نسبت به دوره بعد از اجرای طرح کم‌تر بوده است، هر چند در همین دوره فاصله بین هزینه‌ها و درآمدها در حال افزایش بوده است. در دوره بعد از اجرای طرح به دلیل افزایش سریع درآمدها در ابتدای اجرای طرح تحول، فاصله بین هزینه و درآمد نسبتاً کاهش داشته است، ولی به تدریج سرعت رشد درآمد نسبت به سرعت رشد هزینه کاهش یافته و در نتیجه فاصله بین هزینه و درآمد بیمارستان‌های مطالعه شده در پایان دوره مطالعه دچار فاصله بی‌سابقه‌ای شده است. هم‌چنین مشخص شده است که در طول سال‌های مطالعه هزینه پرسنلی با شیپ‌های کم و زیاد ولی دائما به سیر صعودی خود ادامه داده است، در صورتی که هزینه غیرپرسنلی، از سال 95 شروع به کاهش شدید و بی‌سابقه نموده است.
استنتاج: اگر چه اجرای طرح تحول سبب افزایش گردش مالی بیمارستان‌های دولتی شده است، ولی به دلیل افزایش میانگین هزینه نسبت به افزایش میانگین درآمد آن‌ها، اجرای این طرح سبب افزایش فشار مالی به بیمارستان‌ها و گسترش کسری درآمد نسبت به هزینه آن‌ها شده است. بنابراین شکاف بین هزینه و درآمد و روند صعودی این شکاف در بیمارستان‌های دولتی می‌تواند به‌عنوان چالشی برای تامین مالی بیمارستان‌ها و تضمین دسترسی نسبی مردم به این خدمات در حال و آینده مطرح باشد.
مواد و روش‌ها: این مطالعه از نوع گذشته‌نگر می‌باشد که در سال 1398 انجام شد. از آن‌جایی‌که این مطالعه به تاثیر مداخله انجام شده به وسیله بخش دولتی از طریق مقایسه تغییرات در قبل و بعد از اجرای مداخله می‌پردازد، لذا نوعی از مطالعه شبه تجربی محسوب می‌گردد. جامعه آماری شامل کلیه بیمارستان‌های دولتی استان مازندران می‌باشد. روش نمونه‌گیری سرشماری بوده و کلیه 24 بیمارستان دولتی استان مازندران را پوشش داده است. بازه زمانی مطالعه از سال 1389 تا 1396 یعنی 4 سال قبل و 4 سال بعد از اجرای طرح تحول را در بر می‌گیرد. در این مطالعه از داده‌های ثانویه که به‌طور روتین در سیستم اطلاعات نظام بیمارستانی کشور ثبت می‌گردد، استفاده شده است. به منظور تهیه وگردآوری داده‌ها، یک چک لیست محقق‌ساخته مبتنی بر اهداف مطالعه و فراهمی داده‌ها در سیستم ثبت اطلاعات روتین بیمارستان‌ها تهیه شد که عمدتا شامل متغیرهای هزینه پرسنلی، هزینه غیرپرسنلی، درآمدهای نقدی، درآمدهای بیمه‌ای و سال کاری بوده است. داده‌ها پس ازجمع‌آوری از سیستم اطلاعات الکترنیکی(HIS) جامع و متمرکزکه حاوی کلیه اطلاعات مالی و عملکردی تمام بیمارستان‌های استان می‌باشد، استخراج و با استفاده از نرم‌افزار SPSS و بهره‌گیری از روش‌های آماری متناسب تجزیه و تحلیل آماری گردید.
یافته‌ها: به‌طور کلی بعد از اجرای طرح تحول سلامت میانگین هزینه‌ها در بیمارستان‌های مورد مطالعه از 613/249 به 552/771 میلیون تومان (61/2 برابر) و میانگین درآمدها از 738/152 به 804/534 میلیون تومان (50/3 برابر) افزایش یافته است. لذا هم میانگین هزینه و هم میانگین درآمد در هر دو دوره 4 ساله قبل و بعد از اجرای طرح تحول به‌طور کلی سیر افزایشی داشته‌اند ولی سرعت رشد هزینه‌ها و درآمدها در دوره قبل از اجرای طرح نسبت به دوره بعد از اجرای طرح کم‌تر بوده است، هر چند در همین دوره فاصله بین هزینه‌ها و درآمدها در حال افزایش بوده است. در دوره بعد از اجرای طرح به دلیل افزایش سریع درآمدها در ابتدای اجرای طرح تحول، فاصله بین هزینه و درآمد نسبتاً کاهش داشته است، ولی به تدریج سرعت رشد درآمد نسبت به سرعت رشد هزینه کاهش یافته و در نتیجه فاصله بین هزینه و درآمد بیمارستان‌های مطالعه شده در پایان دوره مطالعه دچار فاصله بی‌سابقه‌ای شده است. هم‌چنین مشخص شده است که در طول سال‌های مطالعه هزینه پرسنلی با شیپ‌های کم و زیاد ولی دائما به سیر صعودی خود ادامه داده است، در صورتی که هزینه غیرپرسنلی، از سال 95 شروع به کاهش شدید و بی‌سابقه نموده است.
استنتاج: اگر چه اجرای طرح تحول سبب افزایش گردش مالی بیمارستان‌های دولتی شده است، ولی به دلیل افزایش میانگین هزینه نسبت به افزایش میانگین درآمد آن‌ها، اجرای این طرح سبب افزایش فشار مالی به بیمارستان‌ها و گسترش کسری درآمد نسبت به هزینه آن‌ها شده است. بنابراین شکاف بین هزینه و درآمد و روند صعودی این شکاف در بیمارستان‌های دولتی می‌تواند به‌عنوان چالشی برای تامین مالی بیمارستان‌ها و تضمین دسترسی نسبی مردم به این خدمات در حال و آینده مطرح باشد.
نوع مطالعه: پژوهشي-کامل |
موضوع مقاله:
مديريت خدمات بهداشتي و درماني
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
Articles Copyright © The Author(s). Owned by Mazandaran University of Medical Sciences.
تماس با ما
ساری- میدان معلم- ساختمان شماره2 دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مازندران- طبقه سوم- معاونت تحقیقات و فناوری- دفترمجله
تلفن: 01134484874
پست الکترونیکی : jmums
mazums.ac.ir
