چکیده: (6850 مشاهده)
یکی از مهمترین و کارآمدترین شاخصها و شیوههای سنجش بروندادهای علمی استفاده از مطالعات علم سنجی با بررسی مقالات پژوهشی منتشر شده در نشریات علمی است(1). تحقیقات بسیاری از جمله پورتیلو سالیدو1 (2)؛ والس والنزوئل، پرز- کارسلس، اوسانا و لونا2 (3)؛ بیگلو و چخماچی(4) به بررسی علم سنجی موضوعات مختلف پرداختهاند. بهرهگیری از شاخصهای علم سنجی بر روی تولیدات علمی پژوهشگران جهان به ویژه ایران طی سالهای 2000 تا2010 در حوزه روانشناسی در مجلات تخصصی معتبر، در پایگاه استنادی وب. آو. ساینس نشان میدهد: تعداد 82 کشور در انتشار 24019 مقاله علمی سهیماند که ایالات متحده آمریکا با اختصاص 42 درصد کل تولیدات علمی منتشر شده در مجلات تحت بررسی به عنوان پربارترین کشور شناخته شد، و کشورهای بریتانیا با 10 درصد و آلمان با 9 درصد به ترتیب در رتبه های دوم و سوم قرار گرفتند.
کشور ایران با اختصاص 32/0 درصد (89 مقاله) طی 11 سال در مجلات برتر به خود، پس از کشورهای دانمارک، تایوان و کره جنوبی و پیش از لهستان، ایرلند و اکراین در رتبه بیست و نهم، در بین 82 کشور جهان قرار میگیرد. به طوری که از 008/0 درصد در سال 2000 به 13/0 درصد در سال 2004 و 02/0 درصد در 2010 میرسد. با استخراج مراکز متعلق به کشور ایران مشخص شد مقالات توسط 75 مرکز علمی- پژوهشی در مجلات مورد بررسی انتشار یافته است. دانشگاه علوم پزشکی سمنان با اختصاص تعداد 15 مقاله (8 درصد کل مقالات ایران) پرکارترین مرکز در انتشار مقالات شناخته شد. دانشگاههای علوم پزشکی تهران، ایران و موسسه مطالعات علوم شناختی به ترتیب در رتبههای دوم تا چهارم قرار میگیرند. به طور کلی 21843 محقق در انتشار مقالات مشارکت داشتهاند. در این میان تعداد 189 نویسنده در تدوین تعداد 89 مقاله متعلق به کشور ایران سهیم بودند. انتشار مقالات ایرانی در مجلات برتر تخصصی روانشناسی با رشدی آهسته، روندی روبه افزایش از خود نشان داده است. آگاهی بیشتر به اهمیت مسائل بهداشت روان و پژوهشهای انجام شده در کشورهای پیشرفته و در حال توسعه نشاندهنده آن است که مسائل بهداشت روان از دیدگاههای گوناگون بیش از آنچه در گذشته گمان میرفت اهمیت دارند(5) و همت و توجه محققان و سیاستگذاران مراکز آموزشی و پژوهشی را میطلبد تا تحقیقات را به سمت اولویتها و نیازهای واقعی جامعه هدایت کنند.