Asadi-Aliabadi M, Zoleikani L, Shojaee J, Mojerloo A, Alipour A. Time Measurement of Services Provided by the Urban Family Physician in Mazandaran Province. J Mazandaran Univ Med Sci 2024; 33 (230) :116-124
URL:
http://jmums.mazums.ac.ir/article-1-20436-fa.html
اسدی علی آبادی مهران، زلیکانی لیلا، شجاعی جلیل، موجرلو آزاده، علی پور عباس. سنجش زمان مورد نیاز جهت ارائه خدمات توسط پزشک خانواده شهری استان مازندران در سال 1401. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران. 1402; 33 (230) :116-124
URL: http://jmums.mazums.ac.ir/article-1-20436-fa.html
چکیده: (1113 مشاهده)
سابقه و هدف: دسترسی به خدمات اولیه بهداشتی درمانی با در نظر گرفتن عدالت و برابری در نظام سلامت از حقوق جامعه جهانی است. در این راستا به جهت ارائه خدمات اولیه سلامت، برنامه پزشک خانواده روستایی از ابتدای سال 1384 با هدف دستیابی به پوشش همگانی سلامت در مناطق روستایی و شهرهای زیر 20 هزار نفر جمعیت اجرا گردید. اهداف اختصاصی این برنامه شامل اجرای نظام ارجاع، افزایش پاسخگویی بازار سلامت، افزایش دسترسی مردم به خدمات سلامت، کاهش هزینههای غیرضروری در بازار سلامت و افزایش پوشش خدمات بود. پس از حدود 7 سال از اجرای این برنامه، برنامه پزشک خانواده شهری بهعنوان سطح اول ارائه خدمات سلامت از سال 1391 در استان مازندران و فارس به صورت پایلوت شروع به اجرا کرد. در راستای اجرای بهتر این برنامه و نظر به گستردگی زیاد برنامهها و فعالیتهای مورد انتظار، سپردن فعالیت مناسب با زمان ارائه دهندگان خدمت از اهمیت زیادی برخوردار است. این مطالعه با هدف آگاهی از زمان مورد انتظار فعالیتهای محوله به پزشک خانواده شهری انجام پذیرفت.
مواد و روشها: این مطالعه به روش مقطعی، در 15 پایگاه پزشک خانواده شهری (6 پایگاه دولتی و 9 پایگاه خصوصی) شهرستانهای گلوگاه، بهشهر، نکا، قائمشهر، نور و چالوس استان مازندران انجام شد. از 15 شهرستان بالای 20هزار نفر مجری این برنامه در استان مازندران شش شهرستان مذکور بصورت تصادفی انتخاب و در مرحله بعد، از لیست پایگاه پزشکان خانواده شهری، 15 پایگاه بهطور تصادفی انتخاب شدند. در نهایت گروه های هدف، به صورت در دسترس وارد مطالعه گردیدند. در این مطالعه از چک لیستهای تدوین شده براساس بستههای مراقبتی منطبق بر 8 گروه خدمت گیرنده (سالمندان (11 خدمت)، میانسالان (7 خدمت)، جوانان (13 خدمت)، نوجوانان (24 خدمت)، کودکان زیر 5 سال (6 خدمت)، مانا (15 خدمت)، مادران (3 خدمت) و ویزیت غیر هدف) استفاده شد. به ازای هر گروه خدمت گیرنده نیز، حداقل سه نفر در مطالعه مورد بررسی قرار گرفتهاند. جهت توصیف دادهها از شاخصهای مرکزی و پراکندگی استفاده شد.
یافتهها: نتایج اندازهگیری زمان ارائه خدمت به 297 نفر شامل 90 نفر ازگروه سنی زیر 5 سال، 30 نفر از دریافتکنندگان خدمات مانا، 30 نفر از هر کدام از گروههای مادران، نوجوانان، جوانان، میانسالان، سالمندان و 27 نفر از بیماران غیر هدف که جهت ویزیت مراجعه نموده بودند، نشان داد که میانه و میانگین زمان مورد انتظار جهت ارائه خدمت روزانه توسط پزشک به جمعیت تحت پوشش به ترتیب 2 ساعت و 52 دقیقه و 3 ساعت و 23 دقیقه است. مقدار این شاخص در گروههای دریافتکننده خدمت متفاوت بوده که بیشترین مقدار آن مربوط به ویزیت گروه خدمتی غیر هدف با میانه و میانگین 84/17 و87/20 دقیقه و کمترین آن مربوط به خدمات مانا با میانه و میانگین 3/40و4/34دقیقه بوده است.
استنتاج: باتوجه به نتایج بدست آمده، پزشکان خانواده شهری زمان کافی برای ارائه خدمات در نظر گرفته شده روزانه را در اختیار داشته و لذا به نظر میرسد، از سوی نظام سلامت، تکلیفی بیش از ظرفیت زمانی روزانه به ایشان محول نشده است.