صابری حسن آبادی پریسا، نائیجی علیرضا، محمدی حمیدرضا. بررسی اثرات محافظتی کوئرستین بر سمیّت تخمدان ناشی از پاراکوآت در موشهای صحرایی نژاد ویستار. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران. 1403; 34 (234) :22-33
URL: http://jmums.mazums.ac.ir/article-1-20631-fa.html
چکیده: (1055 مشاهده)
سابقه و هدف: پاراکوات ازجمله علفکشهای شیمیایی بودهکه سمیّت بالایی داشته و درصورت مصرف نادرست یا عدم آگاهی در نحوۀ استفاده باعث مسمومیتکشنده در افراد در معرض این سم، به ویژه فعالان در حوزۀ کشاورزی میشود. امـروزه اســتفاده از ترکیباتی با منشأ طبیعی به منظور بهبود و یا کاهش اثرات مخرب سموم کشاورزی ازمسائل مهمی بهشمار میرود که توجۀ محققان را در این حوزه به خود جلب نموده است. کوئرستین بهعنوان فلاونوئیدی طبیعی به مقدار زیاد در میوهها و سبزیجات یافت میشود. این ترکیب بهعنوان نوعی آنتی اکسیدان طبیعی از قدرت زیادی در حذف رادیکالهای آزاد برخوردار است. مطالعه حاضر، با هدف ارزیابی اثرات محافظتی کوئرستین بر سمیّت تخمدان ناشی از پاراکوآت در موشهای صحرایی، انجام پذیرفت.
مواد و روشها: جهت انجام این پژوهش تجربی، 30 موش بالغ صحرایی نژاد ویستار با میانگین سنی 6 تا 8 ماه و با محدودۀ وزنی 160 تا 180 گرم به طور تصادفی به 5 گروه آزمایشی شامل 6 عدد موش در هر گروه تقسیم شدند. گروه کنترل مثبت فقط سم پاراکوآت (به میزان 25/1 میلیگرم بر کیلوگرم) و گروه کنترل منفی نرمال سالین دریافت کردند. کوئرستین در دوزهای مختلف (50، 100 و 200 میلیگرم/کیلوگرم) به صورت داخل صفاقی به حیوانات دچار سمیّت حاد تزریق شد. بعد از 24 ساعت، حیوانات قربانی شده و تخمدان آنها بیرون آورده شد. پس از شستشو، مراحل تعیین شاخصهای استرس اکسیداتیو در گروهها صورت گرفت.
یافتهها: موشهای تحت تیمار با تمامی غلظت های کوئرستین شامل 50 (0/01P<)، 100 (0/001P<) و 200 میلیگرم بر کیلوگرم (0/0001P<) اختلاف معنیداری در مقایسه با گروه کنترل مثبت داشتند. با افزایش غلظت کوئرستین، بهبود عملکرد مهار سمیّت پاراکوات در این دسته از حیوانات مشاهده گردید. نتایج نشان داد که غلظتهای مختلف کوئرستین توانایی مهار واکنش پراکسیداسیون لیپیدی ناشی از سمیّت پاراکوات را داشته و گروه کنترل مثبت از لحاظ آماری در مقایسه با گروه کنترل منفی دارای اختلاف معنیدار بود (0/001P<). با تجویز کوئرستین در غلظتهای مختلف، کاهش تولید لیپید پراکسیداسیون مشاهده شد. از لحاظ آماری، کوئرستین در غلظت (mg/kg) 50 دارای اختلاف معنیداری با گروه کنترل مثبت بود (0/01P<) و در غلظتهای (mg/kg) 100 و 200 نیز این اختلاف معنیداری مشهود بود (0/0001P<). در غلظت 200 میلیگرم برکیلوگرم از کوئرستین، بیشترین اثرگذاری در کاهش تولید لیپید پراکسیداسیون مشاهده گردید.
استنتاج: نتایج بهدست آمده از پژوهش حاضر نشان داد که کوئرستین میتواند بهعنوان ترکیبی مؤثر و آنتیاکسیدانی مفید در بهبود شاخصهای استرس اکسیداتیو و بافت تخمدان موش مفید واقع شود. کوئرستین بهصورت وابسته به دوز میتواند آسیب اکسیداتیو ناشی از پاراکوآت را در بافتهای تخمدان موش کاهش دهد. کوئرستین بهطور بالقوه میتواند جهت کنترل سمیّت تخمدان، تعدیل و یا مهار عوامل اکسیداتیو، تقویت سیستم ایمنی و تقویت سیستم آنتیاکسیدانی در مدلهای حیوانی استفاده شود. احتمالاً میتوان از آن بهعنوان نوعی مکمل بیخطر در ترکیب با سایر داروهای تأثیرگذار بر سیستم ایمنی استفاده کرد. با این حال، این فرضیه همراه با اثر سایر تداخلات دارویی باید با استفاده از مطالعات in vivo مناسبی تأیید شود. درک فرآیند مرگ سلولی ناشی از پاراکوآت و اثر مهارکنندگی آنتیاکسیدانهای طبیعی بر آن، نقشۀ راه جدیدی را برای مطالعات آتی به منظور توسعۀ استراتژیهای درمانی جدید ارائه میکند.
نوع مطالعه:
پژوهشي-کامل |
موضوع مقاله:
سم شناسی