Zamaniyan M, Ghasemi Tirtashi M, Sharif Nia H, Peyvandi S, Shabankhani B. A Multidimensional Perspective on Promoting and Inhibiting Factors of Fertility in Mazandaran Province. J Mazandaran Univ Med Sci 2025; 35 (251) :158-165
URL:
http://jmums.mazums.ac.ir/article-1-22331-fa.html
زمانیان مرضیه، قاسمی تیرتاشی ملیحه، شریف نیا حمید، پیوندی سالومه، شعبانخانی بیژن. نگاهی چند بعدی به عوامل بازدارنده و تشویق کننده فرزندآوری در استان مازندران. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران. 1404; 35 (251) :158-165
URL: http://jmums.mazums.ac.ir/article-1-22331-fa.html
چکیده: (31 مشاهده)
سابقه و هدف: طی سالهای اخیر، کاهش چشمگیر نرخ باروری به یکی از مهمترین چالشهای جمعیتی کشور تبدیل شده است. این روند میتواند پیامدهای گستردهای در حوزههای اقتصادی، اجتماعی و حتی سیاستگذاریهای کلان جمعیتی برجای بگذارد. از اینرو، شناخت عوامل گوناگونی که بر تمایل افراد به فرزندآوری اثر میگذارند، برای طراحی برنامههای مؤثر و مداخلههای هدفمند ضروری است. مطالعه حاضر با هدف بررسی جامع عوامل تشویقکننده و بازدارنده فرزندآوری در میان زنان و مردان ساکن استان مازندران، انجام پذیرفت تا تصویری روشنتر از وضعیت موجود فراهم شود.
مواد و روش ها: این پژوهش مقطعی بهصورت چند مرکزی، و در میان گروهی متنوع از جمعیت، شامل زنان و مردان شاغل در بخشهای دولتی و خصوصی و نیز مراجعان به مراکز درمانی، اجرا شد. افراد واجد شرایط از طریق نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار گردآوری دادهها پرسشنامهای ساختارمند بود که حوزههای مختلف مرتبط با نگرش، شرایط فردی و خانوادگی، وضعیت اقتصادی، حمایت اجتماعی و باورهای فرهنگی و دینی را ارزیابی میکرد.
یافتهها: میانگین سنی 34/31 سال (± 70/8) نشاندهنده مشارکت طیف وسیعی از گروههای سنی بود. شرکتکنندگان شامل 5/79 درصد مرد و 5/20 درصد زن بودند. نتایج تحلیلها نشان داد میانگین نمره عوامل تقویتکننده تمایل به فرزندآوری در زنان بالاتر از مردان بود. همین الگو در مورد عوامل بازدارنده نیز مشاهده شد، اگر چه تفاوتها از نظر آماری معنادار گزارش نشد. این موضوع بیانگر آن است که هر دو جنس در معرض مجموعه مشابهی از عوامل تأثیرگذار قرار دارند، اما شدت ادراک آنان نسبت به این عوامل متفاوت است.
استنتاج: فرزندآوری پدیدهای چند عاملی است و تحت تأثیر مجموعهای از عوامل فردی، اجتماعی، اقتصادی و مذهبی قرار دارد. بنابراین، برنامهریزی و سیاستگذاری مؤثر در حوزه ارتقای باروری نیازمند رویکردی جامع، مبتنی بر شواهد و توجه به تفاوتهای جنسیتی و منطقهای است تا بتوان بهصورت هدفمند با روند کاهش باروری مقابله کرد.