سابقه و هدف: افزایش غلظت ذرات قابل استنشاق در هوا منجر به بیماری های ریوی و افزایش مرگ و میر در افراد جامعه و بخصوص شاغلین بخش های حمل و نقل شهری می شود. مطالعات اپیدمیولوژیکی انجام شده نشان می دهد که ذرات منتشر شده از وسایل نقلیه موتوری که در ترافیک (Traffic) جاده ای ایجاد می شود پتانسیل بیشتری را برای افزایش مرگ و میر و بستری شدن افراد در نتیجه بیماری های قلبی و عروقی دارد. افزایش ترافیک در شهرهای بزرگ باعث افزایش غلظت آلاینده ها و به خصوص ذرات قابل استنشاق در هوا می شود. در این بررسی میزان تماس رانندگان اتوبوس های شهری با ذرات قابل استنشاق (PM10)و عوامل موثر بر آن مورد بررسی قرار گرفته است.
مواد و روش ها: در این بررسی به وسیله یک دستگاه نمونه برداری و تجزیه مستقیم ذرات قابل استنشاق (MicroDust Pro) همراه با یک پمپ نمونه بردار فردی استانداردسازی شده (calibrated) با جریان هوای 2 لیتر بر دقیقه، غلظت ذرات (PM10) در هوای منطقه تنفسی رانندگان اتوبوس های شهر ساری در سه مسیر اصلی شهر در طول یکسال اندازه گیری شد و عوامل احتمالی موثر بر میزان تماس رانندگان دریک پرسشنامه ثبت گردید.
یافته ها: میانگین غلظت ذرات قابل استنشاق (PM10) درمنطقه تنفسی رانندگان اتوبوس در ماه های مختلف متفاوت و در فصول پاییز و زمستان بیشتر بود و در برخی از روزها به حدود µgm-3 300 می رسید. تماس با این ذرات در هنگام عصر افزایش می یافت و بیشتر در مسیرهای با ترافیک سنگین مشاهده شد. عوامل دیگر چون بارندگی و دمای هوا، تعداد مسافر سوار شده به اتوبوس، سال تولید اتوبوس و سوار و پیاده کردن مسافر از جمله مهم ترین عوامل موثر در میزان تماس رانندگان اتوبوس با ذرات قابل استنشاق بود.
استنتاج: تماس رانندگان اتوبوس های شهر ساری با ذرات قابل استنشاق (PM10) در زمان های مختلف متفاوت بوده و ناشی از وارد شدن این ذرات از هوای بیرون به داخل اتوبوس در هنگام سوار و پیاده شدن مسافر و انتشار مجدد ذرات ریز ته نشین شده می باشد.