سابقه و هدف: سزارین عمل جراحی بزرگی است که عوارض بسیار زیادی را بر مادر و نوزاد تحمیل می کند. در کشور ایران در سال 1381، 37 درصد زایمان ها و در همان سال در استان مازندران، 56 درصد زایمان ها به روش سزارین انجام شد. در حالی که سازمان های جهانی توصیه می کنند 15-10 درصد زایمان ها به روش سزارین انجام شود. هدف این پژوهش؛ تعیین تاثیر سیاست های استانی بر میزان سزارین می باشد.
مواد و روش ها: پژوهش به روش کارآزمایی بالینی در دو بیمارستان منتخب استان (یک بیمارستان به عنوان مورد و یک بیمارستان به عنوان شاهد) از تاریخ پانزدهم آبان ماه 1381 لغایت پانزدهم شهریور 1382 انجام شد. مداخله (مکاتبه محرمانه با جراحان در مورد میزان سزارین های انجام شده در بیمارستان و میزان سزارین انجام شده توسط هر یک از جراحان) در بیمارستان مورد انجام شد. داده های قبل و بعد از مداخله در هر بیمارستان و هم چنین داده های بیمارستان مورد و شاهد با یکدیگر مقایسه شدند. جهت تجزیه و تحلیل آماری از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد.
یافته ها: در طول انجام پژوهش 2171 زایمان در بیمارستان مورد و 980 زایمان در بیمارستان شاهد انجام شد. از این میان، 8/44 درصد در گروه مورد و 6/46 درصد زایمان ها در گروه شاهد به روش سزارین انجام شد. آزمون آماری نشان داد که مداخله بر میزان سزارین تاثیر ندارد. ولی میزان سزارین در گروه مورد و شاهد بعد از مداخله نسبت به قبل از مداخله کاهش یافته بود(P<0.01) . بیش ترین علت سزارین در هر دو گروه قبل و بعد از انجام مداخله، سزارین تکراری بود.
استنتاج: با توجه به یافته های پژوهش و برنامه های اجرا شده توسط معاونت درمان دانشگاه جهت کاهش سزارین، موفقیت در این امر، نظارت و کنترل بیشتر مسوولین در کلیه امور، خصوصا میزان سزارین را می طلبد. پیشنهاد می شود؛ معاونت محترم درمان دانشگاه، با جلب همکاری سایر ارگان های مرتبط، برنامه های مدون و مستمری جهت کاهش سزارین اجرا نمایند. ضمنا با توجه به اینکه اکثریت سزارین های انجام شده، سزارین تکراری بودند، پیشنهاد می شود ضمن ترویج زایمان واژینال پس از سزارین (VBAC)، امکانات لازم را برای این امر فراهم نمایند.