سابقه و هدف: یکی از روشهایی که برای پیشگیری از افت فشارخون حین دیالیز مطرح شده، استفاده از تغییر غلظت سدیم محلول دیالیز و تغییر سرعت برداشت مایعات می باشد که پروفایل های سدیم و اولترافیلتراسیون گفته می شود. اما یکی ازعوارض این روش، افزایش زیاد در وزن بین جلسات دیالیز می باشد. هدف این مطالعه مقایسه تاثیر دو نوع پروفایل های خطی و پلکانی سدیم و اولترافیلتراسیون بر افت فشارخون و اضافه وزن بین جلسات دیالیز بود.
مواد و روش ها: این پژوهش از نوع کارآزمایی بالینی بوده که بصورت متقاطع انجام شد. تعداد 26 بیمار تحت همودیالیز مراجعه کننده به دو مرکز همودیالیز بیمارستان های حضرت علی اصغر (ع) و الزهرا (س) اصفهان هر یک به مدت سه جلسه با روش معمول (غلظت ثابت سدیم بر روی 138 میلی مول در لیتر)، 3 جلسه با روش پروفایل 1 سدیم و پروفایل 1 اولترافیلتراسیون (پروفایل خطی) و سه جلسه دیگر نیز با روش پروفایل 3 سدیم و پروفایل 3 اولترافیلتراسیون (پروفایل پلکانی) تحت دیالیز قرار گرفتند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی شامل c2 و تی مستقل استفاده شد.
یافته ها: در این مطالعه 26 بیمار تحت همودیالیز (16 مرد، 12 زن) با میانگین سنی 19±46.8 سال شرکت داشتند. در هر گروه تعداد 78 جلسه دیالیز و در مجموع 234 جلسه دیالیز مورد بررسی قرار گرفت. نتایج مطالعه نشان داد که میزان بروز هیپوتانسیون و تعداد تدابیر درمانی در گروه پروفایل خطی سدیم و پروفایل خطی اولترافیلتراسیون و گروه پروفایل پلکانی سدیم و پروفایل پلکانی اولترافیلتراسیون در مقایسه با گروه معمول (کنترل) بطور معنی داری کاهش یافت (p<0.05) ولی میزان آنها درگروه پروفایلهای خطی و پلکانی تفاوت معنی داری نداشت. همچنین اضافه وزن بین جلسات دیالیز در میان سه گروه، تغییر چندانی نداشت.
استنتاج: بکارگیری پروفایلهای سدیم و اولترافیلتراسیون با تنظیم غلظت سدیم و میزان برداشت اولترافیلتراسیون از افت فشارخون در طول دیالیز جلوگیری کرده و مداخلات درمانی و پرستاری را کاهش می دهد، بدون اینکه وزن بین جلسات دیالیز را افزایش دهد. بنابراین استفاده از پروفایلهای سدیم و اولترافیلتراسیون (نوع خطی و پلکانی) نسبت به روش معمول پیشنهاد می گردد.