سابقه و هدف: محدودیت‌های فراوان نوجوانان دیابتی موجب بروز واکنش‌های رفتاری منفی مانند پرخاشگری می‌شود که افزایش هموگلوبین گلیکوزیله آنان را در پی دارد. لذا بررسی مداخلاتی برای کاهش پرخاشگری و بهبود هموگلوبین گلیکوزیله این نوجوانان حایز اهمیت است. این مطالعه با هدف تعیین تاثیراجرای برنامه اصلاح شده آموزش جایگزین پرخاشگری (ART) بر میزان هموگلوبین گلیکوزیله نوجوانان مبتلا به دیابت وابسته به انسولین انجام گرفت.

مواد و روش‌ها: طی یک کارآزمایی بالینی 70 نوجوان دیابتی وابسته به انسولین مراجعه‌کننده به مرکز دیابت پارسیان مشهد به صورت دردسترس انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه مداخله (35 نفر) و کنترل (35 نفر) تقسم شدند. برنامه به مدت شش جلسه 5/1 تا دو ساعته در فواصل پنج روز از یکدیگر در گروه‌های 8 تا 10 نفره در محل دانشکده پرستاری و مامایی مشهد برگزار گردید. آزمایش هموگلوبین گلیکوزیله قبل از مداخله و دو ماه پس از اتمام مداخله انجام شد. داده‌ها با استفاده از نسخه 5/11 نرم افزارآماری SPSS و آزمون‌های آماری تی مستقل و تی زوجی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.

یافته‌ها: در این مطالعه میزان هموگلوبین گلیکوزیله نوجوانان مبتلا به دیابت قبل از مداخله در دو گروه تفاوت معنی‌داری نداشت (457/0=p)، امادر مرحله بعداز مداخله میزان هموگلوبین گلیکوزیله به طورمعنی‌داری در گروه مداخله (8/7±1/4) نسبت به گروه کنترل (9/6±1/5) کاهش داشت (017/0 >p).

استنتاج: برنامه اصلاح شده ART می‌تواند بر کاهش هموگلوبین گلیکوزیله نوجوانان دیابتی وابسته به انسولین اثربخش باشد. اجرای این برنامه به عنوان بخشی از درمان و مراقبت جامع دیابت توصیه می‌‌شود.