سابقه و هدف: هدف این مطالعه بررسی میزان استفاده از روش‌های مکمل/ جایگزین در بیماران مبتلا به دیابت مراجعه‌کننده به درمانگاه‌های دیابت شهر ساری و عوامل موثر و بررسی نگرش و رضایتمندی آن‌ها از این روش‌ها بود.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه مقطعی، میزان به‌کارگیری روش‌های طب مکمل/ جایگزین، روش آشنایی بیماران با این روش‌ها، نگرش و رضایتمندی آن‌ها از این روش‌ها در 270 بیمار مبتلا به دیابت توسط پرسشنامه‌ای مورد بررسی قرار گرفت. هم‌چنین عوامل موثر با استفاده از آزمون‌های تی‌تست وکای مربع و رگرسیون لجستیک تحلیل شد.

یافته‌ها: 99 نفر (6/36 درصد) از شرکت‌کنندگان، در یک سال قبل از مطالعه حداقل از یکی از روش‌های طب مکمل/ جایگزین استفاده کرده بودندکه به ترتیب فراوانی گیاهان دارویی (85 نفر)، حجامت (14 نفر)، طب سوزنی (11 نفر)، فصد (5 نفر) و ماساژ (1 نفر) بود. فراوان‌ترین گیاهان استفاده شده گزنه، شنبلیله، زرشک، دارچین و چای سبز بودند. بیش از
51 درصد از افراد، از اثرات این روش‌ها ابراز رضایت و بیش از 67 درصد تمایل به استفاده مجدد داشتند. نگرش مثبت نسبت به این روش‌ها در 47 نفر (4/17 درصد) از افراد شرکت‌کننده وجود داشت. ارتباط معنادار آماری میان استفاده از روش‌های مذکور با تأهل (02/0=p)، مدت ابتلا به دیابت (01/0=p) و مدت درمان (02/0=p) مشاهده شد.

استنتاج: نتایج این مطالعه نشان دهنده شیوع بالای استفاده از روش‌های غیر رایج در بیماران دیابتی و ارتباط آن با مدت ابتلا و درمان دیابت بود. لذا مطالعات بیش‌تری جهت ارزیابی میزان اثر، عوارض و تداخلات این روش‌ها با درمان‌های رایج توصیه می شود.