سابقه و هدف: بدن انسان از بافت‌های متنوع ناهمگنی با خصوصیات فیزیکی و رادیولوژیکی متفاوت تشکیل شده است. توزیع دز به واسطه وجود این ناهمگنی‌ها تغییر می‌کند و در میدان‌های کانفورمال، احتمال خطای هندسی در تابش تومور به دلیل عدم قطعیت ناشی از اثر ناهمگنی در منحنی‌های هم‌دز، افزایش می‌یابد. در این تحقیق، اثر ناهمگنی بر صحت دزیمتریکی سیستم طراحی درمان CorPLAN در پرتودرمانی کانفورمال پروستات با استفاده از روش شبیه سازی مونت کارلو بررسی شده است.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه تجربی، از دو فانتوم انسان‌گونه همگن و ناهمگن لگن هندسی کاملاً شبیه به هم برای اندازه‌گیری‌های تجربی و محاسباتی استفاده شد. طراحی درمان کانفورمال سه‌بعدی (3DCRT) پنج میدانی بر روی تصاویر CT این فانتوم‌ها در انرژی‌های 6 و18 مگاولت با استفاده ازسیستم طراحی درمان تجاری (CorPLAN) موجود در دستگاه شتاب‌دهنده خطی واریان مدل 2100C/D انجام شد. همین نوع طراحی درمان برای همان شرایط به کار رفته در برنامه CorePLAN با استفاده از کد مونت‌کارلوی EGSnrc نیز شبیه سازی شد. توزیع دز به‌دست آمده از شبیه‌سازی مونت‌کارلو با توزیع دز حاصل از سیستم طراحی درمان برای هر دو فانتوم بر مبنای پارامترهای میانگین "درصد اختلاف دز" و "فاصله تا توافق" مقایسه شدند.

یافته‌ها: نتایج نشان می‌دهد وجود ناهمگنی، سبب افزایش دز حاصل از الگوریتم به کار رفته در سیستم طراحی درمان (CorPLAN) تا 8/2 درصد و 4/4 درصد به ترتیب برای انرژی 6 و 18 مگاولت نسبت به مونت کارلو شده است. میانگین مقادیر DD و DTA برای فانتوم همگن 7/2-mm 4/3 درصد و 6/1-mm 3/2 درصد به ترتیب برای انرژی‌های 6 و 18 مگاولت و برای فانتوم همگن 5/5-mm 7/3 درصد و 0/6-mm 5/2 درصد در انرژی های مذکور بود.

استنتاج: صحت تخمین پارامترهای دزیمتری توسط سیستم طراحی درمان CorPLAN در انرژی‌های 18 مگاولت بیش‌تر از مقادیر مربوط در انرژی 6 مگاولتی بود. لیکن، وجود ناهمگنی موجب کاهش بیش‌تری در مقدار صحت پارامترهای دزیمتری برآورد شده توسط این سیستم طراحی درمان تجاری در انرژی 18 مگاولت می‌شود.