تکامل اوایل کودکــی (ECD)
early childhood development)) یکی از مولفههای اجتماعی موثر بر سلامت است که از آن بهعنوان یک برابرکننده قوی یاد شده است(1). کمیسیون مولفههای اجتماعی موثر بر سلامت از طریق مخاطب قرار دادن این تعیینکنندهها به احیای تعهدات سازمان بهداشت جهانی در زمینه عدالت اجتماعی و عدالت در سلامت میپردازد(2). تئوری قابلیتها (Capabilities Theories) به عنوان یکی از تئوریهای جدید عدالت بر پایه این فرض است که فرصت برای رسیدن به حالاتی از عملکرد مناسب و خوب زیستی (well-being) از اهم اصول اخلاقی است. این نظریه بر این اساس است که سطح حداقل عدالت اجتماعی نیاز به فراهم بودن قابلیتهای اصلی برای همه شهروندان دارد. یکی از این قابلیتها بازی کردن و لذت بردن از فعالیتهای خلاق است(3). کنوانسیون حقوق کودک نیز به دلیل نقش مهم بازی در تکامل کودکان، آن را به عنوان حقی برای همه کودکان در نظرگرفته است. بازیهای غیرساختارمند به عنوان روشی برای حل اپیدمی چاقی در کودکان شناخته شدهاند. از طرف دیگر رشد فزاینده تکنولوژیهای پیچیده و تغییر رویکرد از بازیهای سنتی به بازیهای دیجیتال، سبب به فکر انداختن افراد، سازمانها و حتی ملتها در این باره که چگونه، کجا، چه وقت و چطور باید مسیر خود را تغییر و فعالیتهای خود را سازماندهی کنند و نیز این که چگونه نظامهای آموزشی باید فراگیران خود را برای مهارتهای مورد نیاز قرن 21 نظیر حل مسئله و نوآوری آماده نمایند، گردیده است(4). از اینرو مطالعه کیفی حاضر با هدف تحلیل سیاست تکامل اوایل کودکی با رویکرد بازیمحور به عنوان یک موضوع اخلاق سلامت عمومی در سال 1393 انجام گردیده است. برای تحلیل وضعیت موجود و تدوین مداخلات از منابع و متون مرتبط، اسناد ملی بالادستی، سـایتهـای اینترنتی و تجربیات دیگـر کشـورهـا و همچنین جلسه
مولف مسئول: فروزان اکرمی- تهران: دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی froozan_akrami@yahoo.com E-mail:
1. استادیار، گروه مولفه های اجتماعی موثر بر سلامت، موسسه ملی تحقیقات سلامت، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران
2. دانشجوی دکتری تخصصی پژوهش اخلاق زیستپزشکی، مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران
3. کارشناس ارشد بهداشت عمومی، گروه مولفه های اجتماعی موثر بر سلامت، موسسه ملی تحقیقات سلامت، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران
E تاریخ دریافت : 10/9/1394 تاریخ ارجاع جهت اصلاحات : 5/12/1394 تاریخ تصویب : 24/12/1394
بحث با 8 نفر از خبرگان استفاده شد. تحلیل دادهها به شیوه تحلیل محتوای جهت دار انجام شد. فقدان سازمان متولی برای برنامهریزی و هماهنگی بین بخشی به عنوان مشکل عمده در اولین سطح مدیریتی شناخته شد. نظر به دو راهبرد اصلی همکاری بین بخشی و مشارکت جامعه به عنوان راهبردهای دستیابی به عدالت در سلامت، مداخلات سازمانهای درگیر به سه صورت ترویجی، تسهیلی و اجباری و همچنین برنامه مشارکت جامعه طراحی شد. پلکان اول برنامه مشارکت شامل کمک برای اطلاع رسانی و نیاز سنجی، پلکان دوم آن شامل همکاری برای انجام مداخلات و پلکان سوم آن بالاترین سطح مشارکت یعنی عضویت نمایندگان سازمانهای ذینفع در شورای عالی جهت پایداری برنامه بوده است. نتایج مطالعات مشابه نیز مبنی بر پایین بودن دانش جامعه درباره بازی کودکان، عدم وجود سازمان ملی متولی برای مدیریت بازی کودکان، کمبود تسهیلات عمومی بازی کودکان و توجه ناکافی رسانه به این موضوع به عنوان پنج مشکل عمده مورد اشاره توسط ذینفعان بوده است(5). طرح پیشنویس مداخلات طراحی
شده جهت مشروعیت بخشی توسط شورای امنیت و سلامت غذایی، اخذ مصوبه تبدیل شورای نظارت بر اسباببازی به شورای ملی بازی کودکان، شکلگیری نظام همکاری بین بخشی، عملیاتی نمودن مداخلات پیشنهادی در بازه زمانی پنج ساله با مشارکت شرکای اصلی، امکان دستیابی به اهداف سیاست را در جهت کاهش نابرابریهای اجتماعی و تحقق عدالت در سلامت فراهم میسازد.
بازنشر اطلاعات | |
![]() |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |