سابقه و هدف: ماست سلها بعنوان سلول‌هایی پیچیده و چند عملکردی نقش مهمی در پیشرفت تومورها دارند. از طرفی به علت این که کارسینوم سلول سنگفرشی دهان دارای پتانسیل بدخیمی بیشتری نسبت به کارسینوم سلول سنگفرشی پوست می باشد، هدف از این مطالعه مقایسه تعداد ماست سل‌ها در کارسینوم سلول سنگفرشی دهان و پوست ناحیه سر و گردن و بررسی ارتباط آن‌ها با درجه تمایز تومورها بود.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه گذشته‌نگر 30 نمونه کارسینوم سلول سنگفرشی دهان و 30 نمونه کارسینوم سلول سنگفرشی ناحیه پوست مورد بررسی قرار گرفتند. رنگ‌آمیزی تولوئیدن بلو 1درصد جهت شناسایی تعداد ماست سلها استفاده شد. جهت آنالیز داده‌ها از نرم‌افزار آماری SPSS و تست‌های آماری Independent t- test, Kruskal Wallis و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد.

یافته‌ها: متوسط تعداد ماست سلها در کارسینوم سلول سنگفرشی دهان و پوست به ترتیب 68/29±46 و 85/40±66/63 بود و این اختلاف از لحاظ آماری معنی‌دار بود(012/0p= )، در کارسینوم سلول سنگفرشی دهان متوسط تعداد ماست سل‌ها در تومورهای گرید I بیش‌تر از سایر گریدها و در کارسینوم پوست در تومورهای گرید III نسبت به سایر گریدها بیشتر بود ولی اختلاف معنی‌داری نداشتند (05/0p>).

استنتاج: طبق نتایج مطالعه حاضر متوسط تعداد ماست سل‌ها در کارسینوم سلول سنگفرشی دهان کم‌تر از کارسینوم سلول سنگفرشی پوست بود، بنظر می رسد احتمالا فاکتورهای دیگری از جمله آزاد شدن سیتوکین‌ها و کموکین‌ها از سلول‌های تومورال و سایر سلول‌های التهابی به‌جز ماست سلها در پیشرفت کارسینوم سلول سنگفرشی دهان موثر می‌باشند.