سابقه و هدف: دیابت از بیماری‌های متابولیکی غدد درون ریز است که با فقدان انسولین (نوع1) یا نقص عملکرد انسولین(نوع2) مشخص می‌شود. بررسی اثر بخشی ترکیبات طبیعی در درمان بیماری‌های مختلف از جمله دیابت از اهمیت زیادی برخوردار است لذا، در این مطالعه اثر ضد دیابتی عصاره متانولی قارچ ترامتس ورسیکالر بروی موش سوری بررسی شد.

مواد و روش‌ها: قارچ از جنگل اطراف نکاء (مازندران) جمع‌آوری و با متانول عصاره‌گیری شد. 30 موش سوری نر به طور تصادفی به 6 گروه5 تایی تقسیم شدند.گروه 1: غیر دیابتی (نرمال)، گروه‌های 2، 3 و 4 دیابتی به ترتیب عصاره متانولی قارچ با دوز 500، 1000 و 1500 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن، گروه 5: دیابتی + انسولین (ایزوفان) به میزان 6 واحد بر کیلوگرم و گروه6: دیابتی + حلال عصاره (نرمال سالین 9/0 درصد) می‌باشند. بـرای ایجاد دیابت از استرپتوزوسین با دوز 50 میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن بدن استفاده شد و تزریقـات بـه صـورت درون صـفاقی انجـام گرفـت. 24ساعت پس از آخرین تزریق، خونگیری انجام و پس از سانترفیوژ، سرم جهت سنجش میزان گلوکز ALT , AST , ALP , , کلسترول، تری‌گلیسیرید، BUN، کراتینین و HDL جدا شده و 1/0 گرم بافت کبدی نیز جهت مطالعه هیستوپاتولوژی هموژنیزه گردید.

یافته‌ها: نتایج حاکی از کاهش معنی‌دار میزان گلوکز، تری گلیسیرید و آنزیم ALT در گروه‌های تیمار شده با عصاره متانولی قارچ ترامتس ورسیکالر نسبت به گروه شاهد دیابتیک دریافت کننده حلال حامل عصاره می‌باشد (05/0>p). در مطالعات پاتولوژی مشاهده شد که تخریب در بافت کبد در گروه‌های دریافت کننده عصاره نسبت به گروه شاهد کم‌تر بوده است.

استنتاج: با توجه به یافته‌های حاصل، عصاره متانولی قارچ ترامتس ورسیکالر ممکن است در درمان و پیشگیری از دیابت و محافظت کبدی در فاز بالینی داشته باشد.