سابقه و هدف: رودخانه کرج بزرگترین بوم­سازگان­­ آبی استان البرز بوده که در معرض انواع آلاینده­های دارویی قرار دارد. با توجه به اثرات سوء این آلاینده­ها بر آب­های سطحی، جاندارن و حتی انسان­، در پژوهش حاضر میزان پر مصرف­ترین داروهای آنتی­بیوتیکی در طول رودخانه کرج، تصفیه­خانه­های فاضلاب و پساب ناشی از آنها در 20 ایستگاه مورد بررسی قرار گرفت.

مواد و روش‌ها: پس از نمونه­برداری، آماده­سازی و فیلتراسیون نمونه­ها، غلظت آلاینده­های دارویی با کمک دستگاه HPLC و بکار­گیری فاز متحرک هر دارو، اندازه­گیری گردید.

یافته‌ها: در آب رودخانه کرج میانگین غلظت داروهای آموکسی­سیلین305/2، اریترومایسین229/2، جنتامایسین 231/2 و سفالکسین 325/2، در تصفیه­خانه­ها غلظت آموکسی­سیلین240/7، اریترومایسین301/7، جنتامایسین390/7 و سفالکسین 799/6 و در پساب ناشی از تصفیه­خانه­ها غلظت آموکسی­سیلین289/5، اریترومایسین362/5، جنتامایسین344/5 و سفالکسین 608/4 میکروگرم بر لیتر بدست آمد.

استنتاج: از آنجا که همبستگی مثبت و معناداری میان غلظت این آلاینده­ها در نمونه­های آب، فاضلاب و پساب مربوطه بدست آمد، بنظر میرسد عمده­ترین دلایل ورود این آلاینده­ها، تخلیه باقیمانده­های دارویی از طریق ادرار و مدفوع به شبکه­های فاضلاب، سپتیک­تانک­ها و ورود فاضلاب­های تصفیه نشده از مراکز آبزی­پروری در طول رودخانه کرج ­باشد. همچنین عدم کارایی تصفیه­خانه­ها در کنترل و کاهش این آلاینده­ها، از علل اصلی ورود آنتی­بیوتیک­های مورد بررسی در محیط بوده که ضرورت کنترل آنها را مطرح می­سازد.