سابقه و هدف: گیاه زعفران (Crocus sativus) یکی از انواع گیاهان دارویی با اثرات ضد التهابی است. ماکروفاژها نیز از سلول‌های مهم درگیر در پاسخ‌های التهابی و ایمنی هستند. هدف از این مطالعه بررسی اثرات تعدیل‌کنندگی عصاره هیدروالکلی زعفران بر پاسخ ماکروفاژهای صفاقی در رت می‌باشد.
مواد و روش‌ها: در این پژوهش تجربی، جامعه مورد مطالعه شامل دو گروه شاهد و تیمار می‌باشد. رت‌های گروه تیمار به مدت یک ماه عصاره هیدروالکلی زعفران (mg/Kg400- روزانه- خوراکی) را دریافت کردند. گروه شاهد نرمال سالین را در همان حجم دریافت نمودند. در انتهای مطالعه سلول‌های ماکروفاژ از ناحیه صفاق رت‌ها جدا شد و پس از چالش با مخمر اپسونیزه شدت انفجار تنفسی به شیوه احیای نیتروبلو تترازولیوم، تولید نیتریک اکساید به شیوه گریس و میزان تولید سایتوکاینها به کمک الایزا در آنها سنجیده شد.
یافته‌ها: نتایج حاصل از تحریک ماکروفاژها نشان دهنده کاهش معنی‌دار قابلیت انفجار تنفسی (001/0>p) و اکسیدنیتریک تولید شده (01/0>p) در سلول‌های ماکروفاژ استحصال شده از موش‌های تحت تیمار در مقایسه با گروه شاهد بود. با این وجود شدت فاگوسیتوز و زیستایی ماکروفاژهای گروه تیمار نسبت به گروه شاهد اختلاف معنی‌داری نشان نداد. همچنین زعفران موجب افزایش تولید سایتوکاین ضدالتهابی IL-10 توسط ماکروفاژهای گروه تیمار شد(01/0>p). سطح تولید سایتوکاین التهابی IL-12 تغییر معنی‌داری نیافت. هرچند که نسبت IL-12 به IL-10 کاهش معنی‌دار یافت(01/0>p).
استنتاج: به نظر می رسدکه زعفران یک منبع طبیعی برای تعدیل آسیب‌های ناشی از ماکروفاژهای التهابی در شرایط ایموپاتولوژیک باشد.