سابقه و هدف: گیاه بامیه دارای خواص دارویی متفاوتی است و گزارش‌هایی مبنی بر کاهش عوارض دیابت با مصرف گیاه بامیه وجود دارد. در این پژوهش، اثرات بامیه بر هیستومورفومتری و هیستوشیمیایی غده تیروئید، پروفایل لیپیدی و هورمون‌های T₃ و T₄ موش صحرایی دیابتی نژاد ویستار مطالعه شد.

مواد و روش‌ها: در این مطالعه تجربی، 25 سر موش صحرایی نر (g 250-200) به پنج گروه پنج نفری شامل: کنترل (G₁)، موش‌های سالم بدون هیچ‌گونه درمان؛ کنترل دریافت‌کننده بامیه (G₂)، (mg/kg 200 روزانه و طی چهار هفته)‌؛ دیابتی (G₃)، موش‌های دیابتی بدون هیچ‌گونه درمان؛ دیابتی دریافت‌کننده متفورمین (G₄)، (mg/kg 200 روزانه و طی چهار هفته) و دیابتی دریافت‌کننده بامیه (G₅)، (mg/kg 200 روزانه و طی چهار هفته) تقسیم شدند.

برای ایجاد دیابت، چهار هفته جیره پر‌چرب به موش‌ها خورانده شد و پس از این مدت، داروی استرپتوزوتوسین به ‌میزانmg/kg 35 و به‌صورت درون‌ وریدی تزریق گردید. در پایان آزمایش، نمونه خون حیوانات جهت بررسی HDL-c، LDL-c، کلسترول تام، تری‌گلیسرید و هورمون‌های T₃ و T₄ گرفته شد. پس از آسان‌کشی، غده تیروئید موش‌ها جدا و در فرمالین بافر 10 درصد تثبیت گردید. درادامه، از مقاطع پارافینی، برش‌های 5 تا µm 6 تهیه شد و رنگ‌آمیزی‌های هماتوکسیلین و ائوزین و آلدهید فوشین صورت گرفت.

یافته‌ها: تعداد و اندازه فولیکول‌های بزرگ غده تیروئید در گروه دیابتی نسبت به گروه کنترل کاهش یافت و تعداد فولیکول‌های کوچک افزایش معناداری را نشان داد (05/0P<). سطح T₃ و T₄ سرم نیز در گروه دیابتی نسبت به گروه کنترل کاهش داشت؛ اما در میزان TGو LDL-c افزایش معناداری مشاهده شد (05/0P<). قابل‌ذکر است که درمان با بامیه و متفورمین سبب بهبود این تغییرات نسبت به گروه دیابتی گردید (05/0P<).

استنتاج: با توجه به نتایج، پودر بامیه به‌طور چشم‌گیری در پیشگیری، کنترل و کاهش عوارض دیابت اثرگذار می‌باشد.