سابقه و هدف: پان سایتوپنی، دسته بزرگی از بیماری‌های خونی است. مشخص کردن اتیولوژی و پاتولوژی بیماری برای درمان به موقع و مناسب حائز اهمیت می‌باشد. مطالعه حاضر با هدف بررسی یافته‌های بالینی و هماتولوژیک در بیماران مبتلا به پان سایتوپنی انجام شد.

مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر، یک مطالعه توصیفی- مقطعی می‌باشد که در بیمارستان‌های امام سجاد (ع) رامسر و امام خمینی (ره) ساری طی سال‌های 1393-1388 انجام شده است. اطلاعات موجود از پرونده 126 بیمار دچار پان سیتوپنی استخراج و داده‌ها توسط نرم‌افزار آماری SPSS20 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

یافته‌ها: از 126 بیمار شرکت‌کننده در مطالعه، 56 نفر زن و 70 نفر مرد بودند. افراد شرکت‌کننده در مطالعه، شامل 60 نفر از مرکز و 66 نفر از غرب مازندران بودند. از نظر یافته بالینی اولیه، آدنوپاتی در 42 نفر (3/33 درصد)، اسپلنومگالی در 34 نفر (9/26 درصد) و هپاتومگالی در 15 نفر (9/11 درصد) وجود داشت و 35 نفر (7/27 درصد) بدون یافته بالینی بودند. از نظر علل پان سایتوپنی بر حسب نتیجه بیوپسی و آسپیراسیون، آنمی مگالوبلاستیک در 34 نفر (27 درصد)، لنفوم هوچکین در 29 نفر (23 درصد)، آنمی آپلاستیک در 15 نفر (9/11 درصد)، لنفوم غیرهوچکین در 14 نفر (1/11 درصد)، سندرم میلودیسپلاستیک در 13 نفر (3/10 درصد)، بیوپسی نرمال در 10 نفر (9/7 درصد)، هایپرپلازی اریترویید در 9 نفر (1/7 درصد) و لوسمی سلول مویی در 2 نفر (6/1 درصد) گزارش شد.

استنتاج: یافته‌ها نشان داد که لنفوم و آنمی مگالوبلاستیک از شایع ترین علل مسبب پان سایتوپنی هستند. لذا بررسی دقیق و مکرر بیمارانی که آزمایش نمونه خون غیر طبیعی دارند و درمان هرچه زودتر بر حسب علت توصیه می‌شود، تا بتوان میزان مورتالیتی و موبیدیتی را کاهش داد.