دوره 33، شماره 229 - ( بهمن 1402 )
جلد 33 شماره 229 صفحات 39-27 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Karamitanha F, Ahmadi F, Fallahabadi H. The Trend of Incidence and Mortality of Ischemic Heart Disease in the Provinces of Iran from 1990 to 2019. J Mazandaran Univ Med Sci 2024; 33 (229) :27-39
URL: http://jmums.mazums.ac.ir/article-1-19920-fa.html
URL: http://jmums.mazums.ac.ir/article-1-19920-fa.html
کرمی تنها فرزانه، احمدی فرزانه، فلاح ابدی حمیدرضا. روند بروز و مرگ و میر بیماری ایسکمیک قلبی در استان‌های ایران از سال 1990 تا 2019. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران. 1402; 33 (229) :27-39
چکیده: (281 مشاهده)
سابقه و هدف: بیماری ایسکمیک قلبی(IHD) یک مشکل عمده بهداشت عمومی می‌باشد و در سال 2019 علت اول سال‌های از دست رفته عمر به‌دلیل مرگ زودرس را داشته است. دانستن میزان بروز و مرگ‌ومیر آن می‌تواند در طراحی و اجرای مداخلات پیشگیرانه در مناطق مختلف کشور کمک‌‌کننده باشد. در پژوهش حاضر الگوی بروز، و مرگ‌ومیر IHD طی سال‌های 2019-1990 در استان‌های ایران بررسی شد.
مواد و روش‌ها: در این مطالعه اکولوژی (با کد اخلاق IR.ZUMS.REC.1402.216)، میزان بروز، و مرگ‌ومیر استاندارد شده سنی (در هر 100000 نفر) بیماری ایسکمیک قلبی برای 31 استان ایران از پایگاه جهانی بار بیماری‌ها (GBD) در سال‌های 1990، 1995، 2000، 2005، 2010، 2015 و 2019 استخراج شد. همچنین میزان بروز، و مرگ‌ومیر در گروه‌های سنی کم‌تر از 44، 54- 45، 64-55، 65-74، 75-84 و بالای 85 سال در سال‌های مورد مطالعه نیز مورد بررسی قرار گرفت. در زنان و مردان، در گروه‌های سنی مختلف و در کل، نسبت مرگ‌ومیر به بروز (MIR) نیز محاسبه شد. به منظور شناسایی استان‌های با روندهای مشابه در میزان بروز، مرگ و میر و MIR در سال‌های مورد مطالعه از تحلیل خوشهبندی مبتنی بر مدل استفاده شد. در روش خوشهبندی از آمیخته متناهی از توزیع‌های تی چند متغیره استفاده شد. جهت تعیین تعداد خوشه‌ها (تعداد روندهای متفاوت) معیار اطلاع بیزی (BIC) به‌کار رفت. جهت تعیین تعداد خوشه‌ها، خوشه‌های متفاوت در نظرگرفته شد و BIC محاسبه شد. تعداد خوشه‌ای که دارای کم‌ترین مقدار BIC بود به‌عنوان تعداد خوشه نهایی در هر شاخص در نظر گرفته شد. تحلیل‌ها در نرم‌افزار R 4.2.0 انجام شد.
یافته‌ها: طی سال‌های 1990 تا 2019، میزان بروز IHD در زنان 6 درصد و مردان 4 درصد، میزان مرگ‌ومیر IHD در زنان 35 درصد و مردان 40 درصد و MIR در زنان 69 درصد و مردان 62 درصد کاهش داشته است. از سال 1990 تا 2019 در استان خراسان رضوی 13 درصد کاهش بروز کل و در استان اردبیل فقط 1 درصد کاهش بروز کل بیماری مشاهده گردید. کم‌ترین میزان بروز بیماری ایسکمی قلبی در سال 2019 در استان تهران بوده است. همچنین در هر دو جنس، استان تهران کم‌ترین میزان مرگ‌ومیر و MIR را داشته است. استان خراسان شمالی در کل بالاترین میزان بروز و استان گلستان بالا ترین میزان مرگ‌ومیر و MIR بیماری را در سال 2019 دارا می‌باشد. براساس نتایج تحلیل خوشهبندی، میزان بروز دارای 3، مرگ‌ومیر دارای 2 و MIR دارای 2 روند(خوشه) در31 استان بودند. میزان بروز در اردبیل، گلستان، خراسان جنوبی، قزوین، قم، سیستان و بلوچستان، تهران و یزد، میزان مرگ و میر در اردبیل، بوشهر، چهارمحال و بختیاری، هرمزگان، ایلام، کردستان، لرستان، قزوین و سمنان و MIR در آذربایجان شرقی و غربی، بوشهر، چهارمحال و بختیاری، فارس، گیلان، گلستان، هرمزگان، ایلام، اصفهان، کرمان، کرمانشاه، خراسان رضوی، خوزستان، کردستان، لرستان، مرکزی، مازندران، سمنان و یزد روند مشابه هم و بالاتر از سایر استان‌ها داشته است.
استنتاج: میزان بروز و مرگ‌ومیر و MIR طی 30 سال مطالعه در ایران کاهش داشته است که این کاهش در بروز به میزان قابل توجهی کم‌تر از دو شاخص دیگر است. این امر لزوم توجه برنامه ریزان نظام سلامت و تمرکز آن‌ها به برنامه‌های پیشگیرانه سطح اول را نشان می‌دهد. همچنین تفاوت مشاهده شده در بروز و مرگ‌ومیر بر حسب استان‌های مختلف، برنامه‌ریزی بر حسب مناطق مختلف را متذکر می‌شود.
مواد و روش‌ها: در این مطالعه اکولوژی (با کد اخلاق IR.ZUMS.REC.1402.216)، میزان بروز، و مرگ‌ومیر استاندارد شده سنی (در هر 100000 نفر) بیماری ایسکمیک قلبی برای 31 استان ایران از پایگاه جهانی بار بیماری‌ها (GBD) در سال‌های 1990، 1995، 2000، 2005، 2010، 2015 و 2019 استخراج شد. همچنین میزان بروز، و مرگ‌ومیر در گروه‌های سنی کم‌تر از 44، 54- 45، 64-55، 65-74، 75-84 و بالای 85 سال در سال‌های مورد مطالعه نیز مورد بررسی قرار گرفت. در زنان و مردان، در گروه‌های سنی مختلف و در کل، نسبت مرگ‌ومیر به بروز (MIR) نیز محاسبه شد. به منظور شناسایی استان‌های با روندهای مشابه در میزان بروز، مرگ و میر و MIR در سال‌های مورد مطالعه از تحلیل خوشهبندی مبتنی بر مدل استفاده شد. در روش خوشهبندی از آمیخته متناهی از توزیع‌های تی چند متغیره استفاده شد. جهت تعیین تعداد خوشه‌ها (تعداد روندهای متفاوت) معیار اطلاع بیزی (BIC) به‌کار رفت. جهت تعیین تعداد خوشه‌ها، خوشه‌های متفاوت در نظرگرفته شد و BIC محاسبه شد. تعداد خوشه‌ای که دارای کم‌ترین مقدار BIC بود به‌عنوان تعداد خوشه نهایی در هر شاخص در نظر گرفته شد. تحلیل‌ها در نرم‌افزار R 4.2.0 انجام شد.
یافته‌ها: طی سال‌های 1990 تا 2019، میزان بروز IHD در زنان 6 درصد و مردان 4 درصد، میزان مرگ‌ومیر IHD در زنان 35 درصد و مردان 40 درصد و MIR در زنان 69 درصد و مردان 62 درصد کاهش داشته است. از سال 1990 تا 2019 در استان خراسان رضوی 13 درصد کاهش بروز کل و در استان اردبیل فقط 1 درصد کاهش بروز کل بیماری مشاهده گردید. کم‌ترین میزان بروز بیماری ایسکمی قلبی در سال 2019 در استان تهران بوده است. همچنین در هر دو جنس، استان تهران کم‌ترین میزان مرگ‌ومیر و MIR را داشته است. استان خراسان شمالی در کل بالاترین میزان بروز و استان گلستان بالا ترین میزان مرگ‌ومیر و MIR بیماری را در سال 2019 دارا می‌باشد. براساس نتایج تحلیل خوشهبندی، میزان بروز دارای 3، مرگ‌ومیر دارای 2 و MIR دارای 2 روند(خوشه) در31 استان بودند. میزان بروز در اردبیل، گلستان، خراسان جنوبی، قزوین، قم، سیستان و بلوچستان، تهران و یزد، میزان مرگ و میر در اردبیل، بوشهر، چهارمحال و بختیاری، هرمزگان، ایلام، کردستان، لرستان، قزوین و سمنان و MIR در آذربایجان شرقی و غربی، بوشهر، چهارمحال و بختیاری، فارس، گیلان، گلستان، هرمزگان، ایلام، اصفهان، کرمان، کرمانشاه، خراسان رضوی، خوزستان، کردستان، لرستان، مرکزی، مازندران، سمنان و یزد روند مشابه هم و بالاتر از سایر استان‌ها داشته است.
استنتاج: میزان بروز و مرگ‌ومیر و MIR طی 30 سال مطالعه در ایران کاهش داشته است که این کاهش در بروز به میزان قابل توجهی کم‌تر از دو شاخص دیگر است. این امر لزوم توجه برنامه ریزان نظام سلامت و تمرکز آن‌ها به برنامه‌های پیشگیرانه سطح اول را نشان می‌دهد. همچنین تفاوت مشاهده شده در بروز و مرگ‌ومیر بر حسب استان‌های مختلف، برنامه‌ریزی بر حسب مناطق مختلف را متذکر می‌شود.
نوع مطالعه: پژوهشي-کامل |
موضوع مقاله:
اپیدمیولوژی
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
Articles Copyright © The Author(s). Owned by Mazandaran University of Medical Sciences.
تماس با ما
ساری- میدان معلم- ساختمان شماره2 دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مازندران- طبقه سوم- معاونت تحقیقات و فناوری- دفترمجله
تلفن: 01134484874
پست الکترونیکی : jmums
mazums.ac.ir
