Bahrami M, Sobhi P, Mahdizadeh F, Rahimi S, Khodaei L, Ojarudi M, et al . Examining Effects of Metformin and Coenzyme Q10 on Doxorubicin-Induced Oxidative Hepatotoxicity in Rats. J Mazandaran Univ Med Sci 2024; 34 (233) :1-14
URL:
http://jmums.mazums.ac.ir/article-1-20578-fa.html
بهرامی محمد، صبحی پوریا، مهدی زاده فراز، رحیمی شیوا، خدائی لیدا، اجارودی مسعود، و همکاران.. بررسی اثرات متفورمین و کوآنزیم Q10 بر آسیب اکسیداتیو کبدی ناشی از دوکسوروبیسین در موش صحرایی نر. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران. 1403; 34 (233) :1-14
URL: http://jmums.mazums.ac.ir/article-1-20578-fa.html
چکیده: (1671 مشاهده)
سابقه و هدف: امروزه سرطان یکی از شایعترین علت مرگ و میر در جهان محسوب میشود. شواهد درحال رشد نشان میدهند که شیوع بدخیمیها در سالهای پیش رو بهطور قابل توجهی افزایش خواهد یافت. مشخصه سرطان، سرعت رشد غیرقابل کنترل سلولها میباشد، که در صورت عدم درمان مرگبار است. عوامل دخیل ژنتیکی و محیطی در ابتلا به انواع سرطانها نقش مهمی را ایفا میکنند. شیمی درمانی رایجترین نوع درمان برای انواع سرطانها در کل دنیا محسوب میشود. با وجود فواید زیاد در درمان بدخیمیها، سمیت و هدف قرار دادن بافتهای طبیعی و سالم بهعنوان شایعترین عوارض جانبی داروهای شیمی درمانی در نظر گرفته میشوند. بنابراین، کاهش عوارض جانبی با ترکیبات مکمل، میتواند از طریق به حداکثر رساندن بازده درمانی و همزمان، به حداقل رساندن عوارض جانبی ناخواسته، بسیار حیاتی باشد. دوکسوروبیسین(DOX) یک داروی شیمی درمانی رایج در درمان سرطان میباشد که به خاطر عوارض جانبی شدیدی مانند سمیت کبدی، کلیوی و قلبی محدودیت استفاده دارد. متفورمین یکی از داروهای رایج مورد استفاده که در اصل برای درمان دیابت تیپ دو میباشد. علاوه بر این، کوآنزیم Q10 یک آنتیاکسیدان است که بهصورت طبیعی توسط بدن ساخته میشود و همچنین میتواند از طریق رژیم غذایی و مکملها بهدست آید. در مطالعات قبلی، هر دو داروی متفورمین و کوآنزیم Q10 اثرات محافظتی علیه سمیت و استرس اکسیداتیو نشان داده و به عنوان کاندیدهای جذاب در درمان بیماریهای با مبنای استرس اکسیداتیو و التهاب در نظر گرفته میشوند. هدف از این مطالعه، بررسی اثرات متفورمین و کوآنزیم Q10 به تنهایی و همچنین به صورت ترکیب و تجویز توأم، در کاهش آسیبهای اکسیداتیو ناشی از داروی شیمی درمانی دوکسوروبیسین در موشهای صحرایی میباشد.
مواد و روشها: در این مطالعه تجربی، 36 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار به ۶ گروه تقسیم شدند. گروهها شامل کنترل نرمال (آب مقطر)، گروه کنترل متفورمین و کوآنزیم Q10 (متفورمین+کوآنزیم Q10)، گروه کنترل دوکسوروبیسین (دوکسوروبیسین)، گروه پیش درمان متفورمین (متفورمین+دوکسوروبیسین)، گروه پیش درمان کوآنزیم Q10 (کوآنزیم Q10 + دوکسوروبیسین) و گروه پیش درمان متفورمین و کوآنزیم Q10 (متفورمین+کوآنزیم Q10 + دوکسوروبیسین) بودند. متفورمین (mg/kg200) و کوانزیم Q10 (mg/kg15) روزانه به مدت یک هفته به صورت خوراکی تجویز شد و دوکسوروبیسین (mg/kg 25) در روز هشتم، تزریق گردید. 24 ساعت بعد از آخرین تزریق، نمونه خون و بافت کبد به منظور بررسی آنزیمهای کبدی (ALT، AST، ALP)، پارامترهای استرس اکسیداتیو (مالون دیآلدهید، ظرفیت آنتیاکسیدانی تام، کاتالاز، سوپراکسید دیسموتاز، گلوتاتیون پراکسیداز) و تغییرات بافتی برداشته شد.
یافتهها: نتایج نشان داد که دوکسوروبیسین به طور معناداری، فعالیت آنزیمهای کبدی، غلظت مالون دی آلدئید و آسیب بافتی را افزایش داده و ظرفیت آنتیاکسیدانی تام، کاتالاز، سوپراکسید دیسموتاز و گلوتاتیون پراکسیداز را کاهش میدهد(001/0P<). درمان با متفورمین، کوآنزیم Q10 و ترکیب آنها، فعالیت آنزیمهای کبدی را کاهش داده، میزان فعالیت پارامترهای آنتیاکسیدانی را در مقایسه با گروه کنترل آسیب، بهطور معنیداری افزایش داده و موجب بهبود هیستومورفولوژی بافت کبد شد.
استنتاج: این یافتهها نشان داد که متفورمین و کوآنزیم Q10 به تنهایی و در ترکیب با همدیگر میتوانند عوارض کبدی تزریق دوکسوروبیسین را در موشها بهطور قابل ملاحظهای کاهش داده و خواص محافظتکنندگی علیه آن داشته باشند. این تأثیر احتمالا از طریق کاهش آسیبهای اکسیداتیو و افزایش فعالیت آنتیاکسیدانی و ظرفیت آنتیاکسیدانهای تام اعمال میشود.
نوع مطالعه:
پژوهشي-کامل |
موضوع مقاله:
بیوشیمی