دوره 34، شماره 236 - ( شهریور 1403 )
جلد 34 شماره 236 صفحات 124-120 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Karimzadeh L, Salehifar E, Esfahanizadeh M, Ghezelsofla H, Mahdavi Mashaki K, Babanezhad E et al . Investigation of the Residue Levels of Pesticides in the Rice Produced in Mazandaran Province in the Controlled Cultivation Method in 2022. J Mazandaran Univ Med Sci 2024; 34 (236) :120-124
URL: http://jmums.mazums.ac.ir/article-1-20929-fa.html
URL: http://jmums.mazums.ac.ir/article-1-20929-fa.html
کریم زاده لاله، صالحی فر ابراهیم، اصفهانی زاده محمدحسین، قزل سفلی هاشم، مهدوی ماشکی کیوان، بابانژاد اسماعیل و همکاران.. بررسی میزان باقیمانده آفت‌کش‌ها در برنج تولیدی استان مازندران در روش کشت کنترل شده در سال 1401. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران. 1403; 34 (236) :120-124
لاله کریم زاده 
، ابراهیم صالحی فر ، محمدحسین اصفهانی زاده ، هاشم قزل سفلی ، کیوان مهدوی ماشکی ، اسماعیل بابانژاد ، سیده نرگس مظلومی
، ابراهیم صالحی فر ، محمدحسین اصفهانی زاده ، هاشم قزل سفلی ، کیوان مهدوی ماشکی ، اسماعیل بابانژاد ، سیده نرگس مظلومی
چکیده: (250 مشاهده)
سابقه و هدف: استفاده از آفت‌کش‌ها به منظور پیشگیری، از بین بردن و کاهش آفات آسیب‌‌رسان به محصولات در مراحل مختلف کشت محصولات و بهبود سلامت محصولات کشاورزی، آفت‌ها، همچنان یکی از عوامل آسیب رسان به محصولات کشاورزی، تخریب آن‌ها و تهدید امنیت غذایی به‌شمار می‌روند. اگرچه استفاده از آفت‌کش‌ها و کودهای شیمیایی در کشاورزی مدرن به‌طور معنی‌داری باعث افزایش محصولات کشاورزی می‌گردد؛ اما باید توجه داشت که استفاده بیش از حد و نامناسب از آفت‌کش‌ها در تولید محصولات کشاورزی و توجه نکردن به عوامل موثر بر میزان باقیمانده آن‌ها، باعث می‌شود میزان باقی مانده آفت‌کش‌ها در این محصولات بالاتر از بیشینه حد مجاز تعیین شده (Maximum Residue Limit) توسط استانداردهای ملی و بین‌المللی باشدکه از عوامل خطر برای سلامتی انسان و آلودگی محیط زیست بشمار می رود. با توجه به افزایش استفاده گسترده از آفت‌کش‌ها در کشاورزی، این موضوع به یکی از مباحث قابل توجه ایمنی مواد غذایی تبدیل شده است. علی‌رغم این که روش‌های مختلفی برای ارزیابی خطر بالقوه آفت‌کش‌ها برای سلامت انسان و محیط زیست و کنترل مصرف آن‌ها مورد استفاده قرار گرفته است، همچنان تلاش برای کاهش استفاده از سموم دفع آفات برای به حداقل رساندن خطر برای سلامتی انسان و محیط زیست، چالش برانگیز است و یک هدف ارزشمند به‌شمار می‌رود. هم‌چنین با توجه به این که برنج از منابع مهم تامین انرژی بشمار می‌رود، مطالعه بقایای آفت‌کش‌ها در برنج برای محافظت از سلامت مصرف‌کننده همواره قابل توجه می‌باشد. از آن‌جایی‌که این محصول، یک محصول استراتژیک استان مازندران محسوب می‌شود، این پژوهش با هدف بررسی میزان باقیمانده آفت‌کش‌ها در برنج تولیدی استان مازندران صورت گرفت.
مواد و روش‌ها: باقیمانده آفت‌کش‌ها در برنج تولیدی شهرستان ساری در مناطقی که با هدف کنترل نوع، شیوه مصرف آفت‌کش‌ها تحت پایش سازمان جهاد کشاورزی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران قراردارند، به صورت مقطعی، ارزیابی شد. در این پژوهش 15 نمونه برنج مورد بررسی قرار گرفتند. هر نمونه حدود 1 کیلوگرم از هر محصول بود که در دمای 4 درجه سانتی‌گراد به آزمایشگاه کنترل مواد غذایی دانشگاه علوم پزشکی مازندران منتقل شد و میزان مصرف و باقی مانده سموم مصرفی به روشGC-MS شناسایی شد. 200 نوع آفت‌کش که براساس گزارش پایش کشوری سازمان غذا و دارو و ISIRI به‌عنوان آفت‌کش‌های پرمصرف مجاز و غیرمجاز مصرفی در برنج شناخته شده بودند، انتخاب شده و باقیمانده آن‌ها مورد ارزیابی قرار گرفتند.
یافته‌ها: نتایج تجزیه و تحلیل 15 نمونه برنج از مناطق تحت پایش در شهرستان ساری نشان داد که از 200 نوع آفت‌کش پرمصرف مجاز و غیرمجاز مصرفی هیچ‌گونه باقیمانده‌ای از آفت‌کش‌ها در محصولات مورد بررسی یافت نشد.
استنتاج: به‌طورکلی اگرچه باقی مانده آفت‌کش‌ها در مطالعه حاضر مشاهده نشد؛ اما باید توجه داشت که باقیمانده آفت‌کش در سبوس نمونه‌های مورد بررسی مورد ارزیابی قرار نگرفت و با توجه به این‌که سبوس از طریق خوراک دام وارد چرخه غذایی انسانی می‌گردد، به هر حال حتی مصرف کنترل شده آفت‌کش‌ها می‌تواند به‌صورت غیرمستقیم بر سلامت و دریافت غذای انسانی تاثیرگذار باشد. هم‌چنین در کشت محصولات فوق از آفت‌کش‌ها استفاده شد که در مقادیر کنترل شده هم می‌توانند خاک و آب را آلوده کنند. با توجه به تاکید بر کاهش مصرف آفت‌کش‌ها و جایگزینی آن‌ها با روش مدیریت کشت کنترل شده (ICM) همچنان هدف این پژوهش ومتصدیان امور بر این می‌باشد که در مراحل بعدی با آموزش و حمایت از کشاورز،کشت را به سوی ICM سوق دهند تا گام بلندتری در سلامت انسان و حفظ محیط زیست و کاهش هزینه‌های مربوط به استفاده از آفت‌کش‌ها برداشته شود.
مواد و روش‌ها: باقیمانده آفت‌کش‌ها در برنج تولیدی شهرستان ساری در مناطقی که با هدف کنترل نوع، شیوه مصرف آفت‌کش‌ها تحت پایش سازمان جهاد کشاورزی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران قراردارند، به صورت مقطعی، ارزیابی شد. در این پژوهش 15 نمونه برنج مورد بررسی قرار گرفتند. هر نمونه حدود 1 کیلوگرم از هر محصول بود که در دمای 4 درجه سانتی‌گراد به آزمایشگاه کنترل مواد غذایی دانشگاه علوم پزشکی مازندران منتقل شد و میزان مصرف و باقی مانده سموم مصرفی به روشGC-MS شناسایی شد. 200 نوع آفت‌کش که براساس گزارش پایش کشوری سازمان غذا و دارو و ISIRI به‌عنوان آفت‌کش‌های پرمصرف مجاز و غیرمجاز مصرفی در برنج شناخته شده بودند، انتخاب شده و باقیمانده آن‌ها مورد ارزیابی قرار گرفتند.
یافته‌ها: نتایج تجزیه و تحلیل 15 نمونه برنج از مناطق تحت پایش در شهرستان ساری نشان داد که از 200 نوع آفت‌کش پرمصرف مجاز و غیرمجاز مصرفی هیچ‌گونه باقیمانده‌ای از آفت‌کش‌ها در محصولات مورد بررسی یافت نشد.
استنتاج: به‌طورکلی اگرچه باقی مانده آفت‌کش‌ها در مطالعه حاضر مشاهده نشد؛ اما باید توجه داشت که باقیمانده آفت‌کش در سبوس نمونه‌های مورد بررسی مورد ارزیابی قرار نگرفت و با توجه به این‌که سبوس از طریق خوراک دام وارد چرخه غذایی انسانی می‌گردد، به هر حال حتی مصرف کنترل شده آفت‌کش‌ها می‌تواند به‌صورت غیرمستقیم بر سلامت و دریافت غذای انسانی تاثیرگذار باشد. هم‌چنین در کشت محصولات فوق از آفت‌کش‌ها استفاده شد که در مقادیر کنترل شده هم می‌توانند خاک و آب را آلوده کنند. با توجه به تاکید بر کاهش مصرف آفت‌کش‌ها و جایگزینی آن‌ها با روش مدیریت کشت کنترل شده (ICM) همچنان هدف این پژوهش ومتصدیان امور بر این می‌باشد که در مراحل بعدی با آموزش و حمایت از کشاورز،کشت را به سوی ICM سوق دهند تا گام بلندتری در سلامت انسان و حفظ محیط زیست و کاهش هزینه‌های مربوط به استفاده از آفت‌کش‌ها برداشته شود.
نوع مطالعه: گزارش کوتاه |
موضوع مقاله:
سم شناسی
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
Articles Copyright © The Author(s). Owned by Mazandaran University of Medical Sciences.
تماس با ما
ساری- میدان معلم- ساختمان شماره2 دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مازندران- طبقه سوم- معاونت تحقیقات و فناوری- دفترمجله
تلفن: 01134484874
پست الکترونیکی : jmums
mazums.ac.ir
