سابقه و هدف: بیماری هیرشپرونگ یک عامل ارگانیک یبوست در اطفال بوده که تنها با مداخله جراحی قابل درمان بوده و در صورت عدم تشخیص و درمان می تواند منجر به عوارض وخیم و حتی مرگ شود. با توجه به ناهمگن بودن سن بروز، تظاهرات بالینی و فراوانی آن در مطالعات قبلی و عدم پیشینه تحقیقاتی در خصوص این بیماری در منطقه این مطالعه با هدف بررسی فراوانی بیماری هیرشپرونگ و چگونگی نتایج حاصل از انجام بیوپسی رکتوم در کودکان مبتلا به یبوست مزمن در ساری انجام شد.
مواد و روش ها: مطالعه به روش توصیفی بر روی کودکان مبتلا به یبوست مزمن مقاوم به درمان طبی و نوزادان با علایم بالینی منطبق بر بیماری هیرشپرونگ که به درمانگاه جراحی اطفال بیمارستان بوعلی سینا ساری (85-1376) مراجعه کردند انجام شد. اطلاعات بالینی، باریم انما و پاتولوژی بیماران از پروند ها استخراج شد و نتایج با نرم افزار آماری SPSS 13 پردازش شد.
یافته ها: 226 بیمار با میانگین سنی 30.6±34.8 ماه و محدوده سنی 0.69-106 ماه، مبتلا به یبوست بودند. از این تعداد 187 نفر بیوپسی رکتوم شده بودند که 59.4 درصد از افراد بیوپسی شده مبتلا به هیرشپرونگ و گروه سنی مبتلایان به هیرشپرونگ 0.69-132 ماه با میانگین 24.8±33.2 بود. شیوع بیماری در پسران نسبت به دختران، 2.6 برابر بود. شایع ترین محل آگانکلیوز رکتوسیگموئید بود. 27.1 درصد بیماران با هیرشپرونگ در ماه اول تولد، 44.1 درصد در 1-12، 18 درصد در 12-48 و 10.8 درصد در سنین بالای 48 ماهگی تشخیص داده شده بودند. فراوانی علایم بیماری هیرشپرونگ به ترتیب (نزولی) یبوست مزمن مقاوم 81 (73 درصد)، اتساع شکمی 35 (31.5 درصد)، استفراغ 26 (23.4 درصد)، عدم دفع مکونیوم در 48 ساعت اول تولد 20 (18 درصد) بودند.
استنتاج: مطالعه حاضر نشان داد که 59.4 درصد کودکان با یبوست مزمن مقاوم به درمان طبی مبتلا به هیرشپرونگ هستند که بیانگر ارزش انجام بیوپسی رکتوم در این بیماران می باشد.