سابقه و هدف: برای پیشگیری از مصرف سیگار در نوجوانان، درک فرایند سیگاری شدن آن ها و تعیین عوامل خطر و عوامل پیشگیرنده شروع زودهنگام مصرف سیگار ضروری است. هدف مطالعه حاضر برآورد شیوع مراحل مصرف سیگار و همبسته های آن در دانش آموزان پسر سال دوم دبیرستان شهر شیراز می باشد.
مواد و روش ها: این مقاله مربوط به اولین مرحله یک مطالعه طولی است که هدف آن تعیین شیوع مراحل مصرف سیگار و پیشگو کننده های انتقال در مراحل مختلف آن است. 1132 دانش آموز به طور تصادفی انتخاب گردیدند و یک پرسشنامه خود ایفای 38 سوالی را تکمیل کردند. این پرسشنامه شامل مشخصات دموگرافیک و سوالات اندازه گیری اعتماد به نفس، گرایش به مصرف سیگار و تعیین مراحل مصرف سیگار بوده است. در این مقاله سه مرحله برای مصرف سیگار به صورت غیر سیگاری، سیگار آزموده و سیگاری معمول در نظر گرفته شده است.
یافته ها: 6/80 درصد دانش آموزان غیر سیگاری، 9/16 درصد سیگارآزموده و 5/2 درصد سیگاری معمول بودند. بین مراحل مصرف سیگار با سن دانش آموزان، رشته تحصیلی ،نمرات اعتماد به نفس و گرایش به مصرف سیگار ارتباط معنی داری وجود داشت.
استنتاج: اقدامات پیشگیری از مصرف سیگار در نوجوانان باید از سنین پایین تر، حتی از دوره ابتدایی، با توجه به عوامل خطر شروع شود .