سابقه و هدف: اختلالات صدای گفتار، شایع‌ترین اختلال گفتاری در کودکان است که به طور معمول همراه با آسیب در جنبه‌های مختلف زبان می‌باشد. هر کدام از این آسیب‌ها منجر به نقص در توجه، مشکلات اجتماعی و یا آسیب مهارت‌های تحصیلی می‌شود. هدف مطالعه حاضر بررسی ویژگی‌های تولیدی، آگاهی واج‌شناختی و مهارت‌های زبانی در این کودکان است.

مواد و روش‌ها: در این پژوهش توصیفی-تحلیلی و مقطعی، 24 کودک مبتلا به اختلالات صدای گفتار و 16 کودک طبیعی شرکت کردند. کودکان مبتلا از کلینیک‌های گفتاردرمانی و کودکان طبیعی از مهدکودک‌ها با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. تولید گفتار و مهارت‌های حرکتی- دهانی، زبان و آگاهی واج‌شناختی در کودکان به ترتیب با استفاده از آزمون‌های P-DEAP،TOLD-P3 و آزمون آگاهی واج‌شناختی ارزیابی شد. این مهارت‌ها با استفاده از آزمون تی مستقل (05/0p<) در دو گروه کودک مقایسه شدند.

یافته‌ها: نتایج تفاوت معنی‌دار بین دو گروه کودکان، در مهارت‌های آگاهی واج‌شناختی (به جز مهارت ترکیب واجی، 2/0p=)، نحو (002/0p=)، معناشناسی (009/0p=)، زبان گفتاری (003/0p=)، صحبت کردن (02/0p=)، سازماندهی (004/0p=) و گوش کردن (002/0p=) را نشان داد. از بین خطاهای طبیعی، پیشین‌شدگی (86/12) و از بین خطاهای غیرطبیعی، ترجیح صدا (14/27) بیش‌ترین میانگین را داشتند.

استنتاج: درکودکان مبتلا به اختلالات صدای گفتار، خطاهای تولیدی غیر طبیعی وجود دارد. هم‌چنین این کودکان در مهارت‌های زبانی نظیر نحو، معناشناسی و آگاهی واج شناختی نسبت به کودکان طبیعی عملکرد ضعیف‌تری داشتند. نتایج نشان‌دهنده ضرورت توجه به ارزیابی مهارت‌های زبان، آگاهی واج‌شناختی علاوه بر تولید گفتار در کودکان مبتلا به اختلالات صدای گفتاری است.