سابقه و هدف: استنشاق یکی از مهم‌ترین راه‌های مواجهه با آلاینده‌های شغلی است که می‌تواند سبب بروز عوارض حاد و مزمن تنفسی در کارگران شود. این مطالعه با هدف تعیین پیش‌بینی کننده‌های استفاده از ماسک‌های حفاظتی تنفسی در کارگران بر اساس تئوری رفتار برنامه‌ریزی شده انجام گرفته است.
مواد و روش‌ها: در این مطالعه تحلیلی- مقطعی،120 نفر از کارگران شرکت‌های چینی بهداشتی شهر یزد که در معرض گرد و غبار سیلیس قرار داشتند به روش خوشه‌ای از بین 4 شرکت انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه‌ای خودایفا بود که طی یک مطالعه اکتشافی طراحی و روایی و پایایی آن تایید شد. داده‌ها با استفاده از آزمون همبستگی و آنالیز رگرسیون خطی تجزیه و تحلیل شدند.
یافته‌ها: کارگران مورد بررسی، 19 روز از ماه گذشته را از ماسک استفاده نموده و قصد داشتند 22 روز از ماه آینده از ماسک استفاده کنند. قصد استفاده از ماسک، قوی‌ترین ارتباط را با رفتار داشت. در مجموع 8/20 درصد از تغییرات در واریانس رفتار توسط سه متغیر نگرش، هنجارهای انتزاعی و کنترل رفتاری درک شده تبیین گردید که در این میان هنجارهای انتزاعی قوی ترین پیش‌بینی‌کننده معنی‌دار رفتار بود.
استنتاج: نتایج این مطالعه اهمیت سازه هنجارهای انتزاعی را در استفاده از ماسک‌های حفاظتی تنفسی در کارگران نشان داد. ضمناً با توجه به شناسایی نسبتاً مطلوب پیش‌گویی کننده‌های استفاده از ماسک‌های حفاظتی تنفسی توسط تئوری رفتار برنامه ریزی شده، کاربرد آن در پیش‌بینی رفتارهای مرتبط با ایمنی پیشنهاد می‌گردد.