hosseini N, mohammadnejad F, valadan R, sahraei F, nikookar H. An Overview of the Origin and Role of Wolbachia Bacteria in the Biological Control of Sandflies. J Mazandaran Univ Med Sci 2025; 35 (251) :205-223
URL:
http://jmums.mazums.ac.ir/article-1-22007-fa.html
حسینی نصیبه، محمدنژاد فرشته، ولدان رضا، صحرایی فرزانه، نیکوکار سید حسن. مروری بر خاستگاه و نقش باکتری و لباخیا در کنترل زیستی پشه خاکی ها. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران. 1404; 35 (251) :205-223
URL: http://jmums.mazums.ac.ir/article-1-22007-fa.html
چکیده: (27 مشاهده)
سابقه و هدف: ولباخیا، یک جنس از باکتریهای آلفاپروتئوباکتریا داخل سلولی، به دلیل حضور گسترده در بندپایان، از جمله پشه خاکیهای (فلبوتومینه)، توجه زیادی را به خود جلب کرده است. این باکتریها به دلیل توانایی در دستکاری تولیدمثل میزبان و تأثیر بر قابلیت انتقال بیماریها، به عنوان یک ابزار بالقوه برای کنترل بیماریهای منتقله از طریق ناقلین شناخته میشوند. این مقاله مروری، به بررسی دانش فعلی در مورد ولباخیا در پشه خاکیها در دنیا و ایران، تاریخچه، طبقهبندی و زیستشناسی ولباخیا و همچنین چالشهای اصلی در کاربرد ولباخیا در پشه خاکی میپردازد. ولباخیا در 33 گونه از پشه خاکیها در نقاط مختلف جهان شناسایی شده است، با شیوعی که از 5/2 تا 9/93 درصد متغیر است. در ایران، این باکتری در گونههای مهمی مانند Phlebotomus papatasi و Phlebotomus sergenti (ناقلین اصلی لیشمانیوز جلدی در ایران) با بالاترین میزان آلودگی گزارش شده است. سه بالا گروه اصلی ولباخیا (A، B، وN/A ) در ایران شناسایی شدهاند که بالا گروه A بیشترین شیوع را دارد. ولباخیا از طریق تقویت سیستم ایمنی میزبان یا رقابت با پاتوژنها، میتواند انتقال بیماری را کاهش دهد. این باکتری میتواند مسیرهای ایمنی ذاتی نظیر مسیر Toll و Imd را در میزبان فعال کند، که منجر به افزایش تولید پپتیدهای ضد میکروبی در میزبان میشود این فرایند به کاهش بار پاتوژن نظیر لیشمانیا در ناقل کمک میکند. این ویژگی، همراه با توانایی آن در ایجاد ناسازگاری سیتوپلاسمی، امکان استفاده از آن را در استراتژیهای کنترل ناقلین مطرح میکند. با این حال، چالش هایی مانند سازگاری با گونههای مختلف پشه خاکی، پایداری در جمعیت های میدانی، و ملاحظات زیست محیطی نیازمند تحقیقات بیشتر هستند. این مقاله بر اهمیت مطالعات آینده برای درک بهتر نقش ولباخیا در کنترل لیشمانیوز و توسعه روشهای مبتنی بر این باکتری تأکید دارد. همکاری بین محققان و سیاستگذاران برای تدوین چارچوبهای نظارتی و اخلاقی نیز ضروری است
نوع مطالعه:
مروری |
موضوع مقاله:
حشره شناسی پزشکی