سابقه و هدف: اشرشیا کلی علت شایع مسمومیت غذایی است. سم ناشی از این باکتری، مخاط روده را تخریب میکند و باعث ایجاد دردهای شدید شکمی و اسهال میشود. لیستریا منوسایتوژنز عامل لیستریوزیس در حیوان و انسان بوده و از طریق غذاهای آلوده مانند پنیر، سبزیهای خام، سالاد و ماهی به انسان منتقل میشود. با توجه به احتمال بالای آلودگی ماهیان پرورشی به باکتریهای اشرشیا کلی و لیستریا مونوسیتوژنز، هدف مطالعه حاضر ارزیابی تأثیر اسانس آویشن شیرازی بر رفتار اشرشیا کلی و لیستریا منوسایتوژنز در گوشت چرخ شده ماهی فیتوفاگ نگهداری شده در دمای C° 4 بوده است.
مواد و روشها: به نمونههای گوشت ماهی فیتوفاگ چرخ شده، دو باکتری اشرشیا کلی و لیستریا منوسایتوژنز به ترتیب با لوگ 5/4 و 6/4 در هر گرم تلقیح شد، سپس تیمارهای آویشن شیرازی در دو غلظت 8/0 و 2/1 درصد به نمونهها اضافه شدند. تمامی تیمارها و گروه شاهد (دارای باکتری و فاقد عصاره) در دمای یخچال برای مدت 72 ساعت نگهداری شدند. برای شمارش اشرشیا کلی و لیستریا منوسایتوژنز نیز از محیطهای کشت EC کروم آگار و لیستریا سلکتیو کروم آگار استفاده شد.
یافتهها: نتایج نشان داد، غلظت 2/1 درصد آویشن دارای اثرات مهارکننده بیشتری نسبت به غلظت 8/0 درصد بوده ولی بااینوجود تأثیر آن بر اشرشیا کلی بهتر از لیستریا بوده و قادر به کاهش تعداد اشرشیا بعد از 48 ساعت است و اثر فوق نیز بهصورت باکتری کشی بوده، طوری که در زمانهای 48 و 72 ساعت هیچگونه رشدی از اشرشیا مشاهده نشد. تأثیر غلظتهای مورد استفاده آویشن بر لیستریا بهصورت اثر بازدارندگی بوده است.
استنتاج: نتیجهگیری کلی آنکه اسانس آویشن شیرازی واجد اثرات باکتری کشی علیه اشرشیا بوده ولی بااینوجود تأثیر آن بر لیستریا چندان چشمگیر نبوده است.