دوره 34، شماره 236 - ( شهریور 1403 )
جلد 34 شماره 236 صفحات 130-125 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Mazloomi N, Salehifar E, Esfahanizadeh M, Ghezelsofla H, Mahdavi Mashaki K, Babanezhad E et al . Are Pesticide Residues Found in the Oranges Produced in Sari?. J Mazandaran Univ Med Sci 2024; 34 (236) :125-130
URL: http://jmums.mazums.ac.ir/article-1-20993-fa.html
URL: http://jmums.mazums.ac.ir/article-1-20993-fa.html
مظلومی سیده نرگس، صالحی فر ابراهیم، اصفهانی زاده محمد حسین، قزل سفلی هاشم، مهدوی ماشکی کیوان، بابانژاد اسماعیل و همکاران.. آیا در پرتقال تولیدی ساری باقیمانده آفت کش یافت می شود؟. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران. 1403; 34 (236) :125-130
سیده نرگس مظلومی 
، ابراهیم صالحی فر ، محمد حسین اصفهانی زاده ، هاشم قزل سفلی ، کیوان مهدوی ماشکی ، اسماعیل بابانژاد ، لاله کریم زاده
، ابراهیم صالحی فر ، محمد حسین اصفهانی زاده ، هاشم قزل سفلی ، کیوان مهدوی ماشکی ، اسماعیل بابانژاد ، لاله کریم زاده
چکیده: (256 مشاهده)
سابقه و هدف: امروزه تامین غذا برای ساکنین کره زمین، حفظ تولیدات کشاورزی از نابودی در اثر خسارات خشکسالی، آفات و بیماری‌ها، بیش از پیش ضروری به‌نظر می‌رسد. کشاورزان در تمام دنیا برای مبارزه با عوامل زنده کاهنده تولید، ناچارند از انواع آفتکشها استفاده کنند، ولی این سموم نه تنها روی سطح محصولات باقی می‌مانند بلکه به داخل بافت میوه‌ها، سبزی‌ها و حتی دانه‌های غلات نفوذ می‌کنند. هر چندکه شستن میوه و یا پوست گرفتن آن‌ها می‌تواند درکاهش آلودگی‌های سطحی آفتکشها موثر باشد، ولی زدودن اثرات سمی آن‌ها از بافت‌های درونی میوه تقریباً غیر ممکن است، به‌طوری‌که اغلب محصولات کشاورزی که در معرض آفتکشها قرار گرفته‌اند و مدت زمان کوتاهی بعد از سمپاشی به بازار مصرف ارائه می‌شوند، حاوی باقیمانده آفتکشها می‌باشند. گرچه استفاده از آفتکشها و کودهای شیمیایی در کشاورزی مدرن به‌طور معنی‌داری باعث افزایش محصولات کشاورزی می‌گردد، اما باید توجه داشت که استفاده بیش از حد از آفتکشها در تولید محصولات کشاورزی، باعث می‌شود میزان باقی مانده آفتکشها در محصولات کشاورزی بالاتر از بیشینه حد مجاز آفتکشها (Maximum Residue Limit) گردد که این امر از عوامل خطر برای سلامتی انسان و آلودگی محیط زیست بشمار می‌رود. از اثرات منفی سموم شیمیایی بر سلامتی می‌توان از انواع سرطان‌ها، بیماری‌های عصبی، دیابت، بیماری‌های تنفسی، نارسایی‌ها وبیماری‌های جنینی و مشکلات ژنتیکی نام برد و از اثرات زیان بار بر محیط زیست، می‌توان به مقاوم شدن آفات، طغیان آن‌ها و از بین رفتن حشرات مفید اشاره کرد. باتوجه به این‌که مرکبات، محصول استراتژیک استان مازندران محسوب می شود، این پژوهش با هدف بررسی میزان باقیمانده آفتکشها در باغات مرکبات شهرستان ساری انجام شد.
مواد و روش‌ها: بررسی باقیمانده آفتکشها در مرکبات تولیدی شهرستان ساری در مناطقی که با هدف کنترل نوع، شیوه مصرف آفتکشها و رعایت دوره کارنس تحت پایش سازمان جهاد کشاورزی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران قرار دارند، انجام شد. در این پژوهش 15 نمونه پرتقال مورد بررسی قرار گرفتند. هر نمونه حدود 1 کیلوگرم از هر محصول بود که در دمای 4 درجه سانتی‌گراد به آزمایشگاه کنترل مواد غذایی دانشگاه علوم پزشکی مازندران منتقل شد. آماده‌سازی نمونه‌ها با روش QuEChERS انجام شد. میزان مصرف و باقی مانده سموم مصرفی به روشGC-MS شناسایی شد. سازمان غذا و دارو واستاندارد ملی ایران (ISIRI) 200 نوع آفت‌کش را به عنوان آفت‌کش پرمصرف در باغ‌های پرتقال اعلام کردند که در این پژوهش باقیمانده آن‌ها مورد ارزیابی قرار گرفتند.
یافته‌ها: در مجموع، سه نوع آفت‌کش شامل Chlorpyrifos،Ethion (Class II) و Pyriproxyfen (Class U) شناسایی شد که پرمصرف‌ترین آن‌ها Chlorpyrifos بوده است. هیچ‌کدام از آفت‌کش‌های شناسایی شده متعلق به گروه Class Ia، Class Ib نبودند. از میان آفت‌کش‌های شناسایی شده، باقیمانده آفت‌کش Ethion بالاتر از MRL تعیین شده توسط ISIRI بود.
استنتاج: با توجه به نقش آفتکشها در ایمنی غذایی و آلودگی منابع محیط زیستی، همچنان تلاش برای کاهش استفاده از سموم دفع آفات برای به حداقل رساندن خطر برای سلامتی انسان و محیط زیست، چالش برانگیز است و یک هدف ارزشمند بشمار می‌رود. گرچه نظارت بر تولید توسط سازمان های اجرایی باعث کاهش قابل توجه مصرف آفتکشها شده است، ولی همچنان در برخی موارد باقیمانده بالاتر از حد مجاز مشاهده شده است. هم‌چنین باید در نظر داشت که باقیمانده آفت کش‌ها می‌توانند با ورود به خاک و آب، آلاینده زیست محیطی بشمار روند. از این رو همچنان همراه با افزایش آگاهی کشاورزان، گسترش، جایگزینی و استقرار IPM به منظور حفظ محیط زیست وکاهش هزینه ها قابل توجه می‌باشد.
مواد و روش‌ها: بررسی باقیمانده آفتکشها در مرکبات تولیدی شهرستان ساری در مناطقی که با هدف کنترل نوع، شیوه مصرف آفتکشها و رعایت دوره کارنس تحت پایش سازمان جهاد کشاورزی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران قرار دارند، انجام شد. در این پژوهش 15 نمونه پرتقال مورد بررسی قرار گرفتند. هر نمونه حدود 1 کیلوگرم از هر محصول بود که در دمای 4 درجه سانتی‌گراد به آزمایشگاه کنترل مواد غذایی دانشگاه علوم پزشکی مازندران منتقل شد. آماده‌سازی نمونه‌ها با روش QuEChERS انجام شد. میزان مصرف و باقی مانده سموم مصرفی به روشGC-MS شناسایی شد. سازمان غذا و دارو واستاندارد ملی ایران (ISIRI) 200 نوع آفت‌کش را به عنوان آفت‌کش پرمصرف در باغ‌های پرتقال اعلام کردند که در این پژوهش باقیمانده آن‌ها مورد ارزیابی قرار گرفتند.
یافته‌ها: در مجموع، سه نوع آفت‌کش شامل Chlorpyrifos،Ethion (Class II) و Pyriproxyfen (Class U) شناسایی شد که پرمصرف‌ترین آن‌ها Chlorpyrifos بوده است. هیچ‌کدام از آفت‌کش‌های شناسایی شده متعلق به گروه Class Ia، Class Ib نبودند. از میان آفت‌کش‌های شناسایی شده، باقیمانده آفت‌کش Ethion بالاتر از MRL تعیین شده توسط ISIRI بود.
استنتاج: با توجه به نقش آفتکشها در ایمنی غذایی و آلودگی منابع محیط زیستی، همچنان تلاش برای کاهش استفاده از سموم دفع آفات برای به حداقل رساندن خطر برای سلامتی انسان و محیط زیست، چالش برانگیز است و یک هدف ارزشمند بشمار می‌رود. گرچه نظارت بر تولید توسط سازمان های اجرایی باعث کاهش قابل توجه مصرف آفتکشها شده است، ولی همچنان در برخی موارد باقیمانده بالاتر از حد مجاز مشاهده شده است. هم‌چنین باید در نظر داشت که باقیمانده آفت کش‌ها می‌توانند با ورود به خاک و آب، آلاینده زیست محیطی بشمار روند. از این رو همچنان همراه با افزایش آگاهی کشاورزان، گسترش، جایگزینی و استقرار IPM به منظور حفظ محیط زیست وکاهش هزینه ها قابل توجه می‌باشد.
نوع مطالعه: گزارش کوتاه |
موضوع مقاله:
سم شناسی
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
Articles Copyright © The Author(s). Owned by Mazandaran University of Medical Sciences.
تماس با ما
ساری- میدان معلم- ساختمان شماره2 دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مازندران- طبقه سوم- معاونت تحقیقات و فناوری- دفترمجله
تلفن: 01134484874
پست الکترونیکی : jmums
mazums.ac.ir
