Saghiriganjeh M, Hakiminia B, Poorali K, Hosseinzadeh E, Salarian S. The Neuroprotective Role of Coenzyme Q10 in Neurological Disorders: A Narrative Review. J Mazandaran Univ Med Sci 2025; 35 (251) :235-252
URL:
http://jmums.mazums.ac.ir/article-1-22158-fa.html
صغیری گنجه مهدی، حکیمی نیا بهاره، پورعلی کیهان، حسین زاده احسان، سالاریان سارا. نقش محافظتی کوآنزیم Q10 در اختلالات عصبی: یک مرور روایی. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران. 1404; 35 (251) :235-252
URL: http://jmums.mazums.ac.ir/article-1-22158-fa.html
چکیده: (46 مشاهده)
سابقه و هدف: اختلالات عصبی، از جمله بیماریهای مزمن نورودژنراتیو و آسیبهای حاد مغزی، یکی از علل اصلی ناتوانیهای شناختی و حرکتی در سراسر جهان هستند. استرس اکسیداتیو و اختلال در عملکرد میتوکندری مکانیسمهای کلیدی در رخداد این اختلالات مغزی هستند. به دلیل خواص آنتیاکسیدانی قوی کوآنزیم Q10 (CoQ10) و نقش حیاتی آن در حفظ عملکرد میتوکندری، تحقیقاتی در مورد تأثیر آن در اختلالات عصبی انجام شده است. مطالعه حاضر، مروری بر یافتههای مطالعات آزمایشگاهی، مدلهای حیوانی و کارآزماییهای بالینی در رابطه با اثرات بالقوهی CoQ10 در تعدادی از بیماریهای نورودژنراتیو شامل بیماری پارکینسون، بیماری آلزایمر، بیماری هانتینگتون و اسکلروز جانبی آمیوتروفیک و شرایط نورولوژیک حاد مانند استروک ایسکمیک حاد و آسیب مغزی تروماتیک میباشد. جستوجو در پایگاههای اطلاعاتی PubMed، Scopus،Web of Science و Google Scholar تا اکتبر 2025 با استفاده از کلید واژههای مرتبط انجام شد. CoQ10 در غشای داخلی میتوکندری ها حضور دارد و به عنوان یک ناقل الکترون در زنجیره انتقال الکترون نقشی اساسی در تولید انرژی سلولی ایفا می کند. مطابق با نتایج مطالعات پیشین، کاهش در سطوح CoQ10 در اختلالات نورولوژیک، مرتبط با افزایش نشانگرهای استرس اکسیداتیو، اختلال در عملکرد میتوکندری و نهایتا تشدید دژنراسیون نورونی بوده است. مطالعات متعدد در مدلهای مختلف، اثرات محافظت عصبی CoQ10 را نشان دادهاند، که عمدتاً از طریق کاهش استرس اکسیداتیو، افزایش عملکرد میتوکندری و مهار مرگ سلولی است. به علاوه، مطالعات انسانی تأیید کردهاند که CoQ10 به عنوان یک مکمل، ایمن و قابل تحمل است. علیرغم نتایج امیدوار کننده از مطالعات حیوانی، کارآزماییهای بالینی بیشتر و با طراحی مناسب برای تأیید اثر بخشی CoQ10 در درمان اختلالات عصبی انسان مورد نیاز است.